روش‌های پیشگیری از ایجاد واریس و پیشرفت آن با تغذیه و ورزش

وریدهای واریسی وریدهای گشاد شده‌ای هستند که می‌تواند آبی، قرمز یا گوشتی رنگ باشند. آنها بیشتر شبیه به طناب هستند و به نظر پیچیده و برآمده می‌آیند. واریس‌ها می‌توانند متورم باشند و از سطح پوست بالاتر بروند. آنها اغلب روی ران‌ها، پشت ساق پاها یا داخل پاها یافت می‌شوند. در دوران بارداری واریس می‌تواند در اطراف واژن و باسن تشکیل شوند. رگ‌های عنکبوتی مانند وریدهای واریسی هستند ولی کوچک‌ترند و همچنین نسبت به وریدهای واریسی به سطح پوست نزدیک‌تر هستند. وریدهای عنکبوتی اغلب به رنگ قرمز یا آبی هستند و می‌توانند به شاخه‌های درخت و یا تارعنکبوتی با خطوط کوتاه و دندانه‌دار باشند. آنها را می‌توان روی پا و صورت یافت. وریدهای عنکبوتی می‌توانند یک منطقه‌ی بسیار کوچک یا بسیار بزرگ از پوست را پوشش دهند. با انجام چند دستورالعمل ساده می‌توان ار تشکیل وریدهای واریسی و عنکبوتی پیشگیری کرد.

اقدامات پیشگیری از واریس

از به وجود آمدن همه‌ی رگ‌های واریسی و عنکبوتی نمی‌توان پیشگیری کرد. اما چندین گام برای پیشگیری از واریس وجود دارد که می‌تواند شانس تشکیل وریدهای جدید واریسی و عنکبوتی را کاهش دهد. این اقدامات همان چیزی‌هایی هستند که می‌تواند به رفع ناراحتی ناشی از وریدهای واریسی فعلی شما کمک کند:

• جهت حافظت از پوست خود در برابر نور خورشید و محدود کردن وریدهای عنکبوتی صورت، کرم ضد آفتاب بزنید.
• جهت افزایش استقامت پاهایتان، بهبود گردش خون و استقامت مویرگ‌ها به‌طور منظم ورزش کنید. روی تمریناتی مثل پیاده‌روی و دو تمرکز کنید که پاهایتان را درگیر می‌سازند.
• وزنتان را کنترل کنید تا مانع وارد شدن فشار زیاد بر پاهایتان شوید، این کار برای پیشگیر از واریس موثر است.
• هنگام نشستن، پایتان را به مدت طولانی روی پای دیگر نیندازید. ممکن است بدین طریق به پاهایتان آسیب بزنید. حتی یک آسیب جزئی می‌تواند خطر ابتلا به واریس را افزایش دهد.
• پاهایتان را بالا ببرید: به هنگام دراز کشیدن و استراحت، پاهایتان را بالا بگذارید تا به برداشته شدن فشار از روی زانو و کف پا و بازگشت خون به قلبتان کمک کنید. این کار (بالا بردن پا) فشار وارده بر وریدها و پوست را کاهش می‌دهد و احتمال ضعیف شدن آنها را کاهش می‌دهد.
• به مدت طولانی نایستید و ننشینید: اگر باید برای مدت طولانی بایستید، وزنتان را هر چند دقیقه یک‌بار از پایی به پای دیگر بیندازید. اگر باید برای مدت طولانی بنشینید، هر ۳۰ دقیقه یک‌بار بایستید، در اطراف بگردید یا پیاده‌روی کوتاهی کنید.
• جوراب ساق بلند الاستیکی ضد واریس بپوشید و از پوشیدن لباس‌های تنگ که باعث منقبض شدن جمع شدن عضلات کمر، کشاله‌ی ران، پا می‌شوند، خودداری کنید.
• از پوشیدن کفش پاشنه‌بلند به مدت طولانی خودداری کنید. کفشی با پاشنه کوتاه‌تر می‌تواند به تقویت عضلات ساق پا کمک کند تا خون از طریق رگ‌هایتان حرکت کند.

پیشگیری از واریس بارداری

رعایت موارد زیر می‌تواند برای جلوگیری از واریس مفید باشد:

• روی پهلوی چپ خود دراز بکشید: ازآنجاکه ورید اجوف (بزرگ سیاهرگ) داخلی در سمت راست بدن قرار دارد، دراز کشیدن روی پهلوی چپ بهترین کار است زیرا خون می‌تواند به سمت راست بازگردد.
• ورزش کنید: یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش گردش خون ورزش کردن است و کارشناسان می‌گویند انجام ورزش (البته سبک) در دوران بارداری بی‌خطر است. انجام تمرینات ورزشی سبک به مدت سی دقیقه یا بیشتر، در بیشتر روزها، توصیه می‌شود.
• پاهایتان را بالا بگذارید: بالا نگه‌داشتن پاها از قلب و نشستن هر سه ساعت یک‌بار به گردش بهتر جریان خون کمک خواهد کرد. به هنگام ایستادن، یک‌بار در میان وزنتان را روی پای دیگر بیندازید. اگر ناراحت هستید وضعیت بدنتان را تغییر دهید و سعی کنید پایتان را روی پای دیگر نیندازید.
• وزنتان را کنترل کنید: با پیروی از دستورات پزشک خود جلوی افزایش وزنتان را در دوران بارداری بگیرید (معمولاً اضافه‌وزن مناسب ۵/۱۲ تا ۱۸ کیلوگرم است). وزن بیش‌ازحد تنها فشار را بر روی سیستم جریان خون فعلی شما افزایش می‌دهد.
• از بروز یبوست پیشگیری کنید: یبوست می‌تواند شانس ابتلا به واریس را افزایش دهد و سبب بواسیر می‌شود، بنابراین مقدار زیادی آب بنوشید، مقدار نمک مصرفی خود را کاهش دهید و غذاهای پر فیبر بخورید. اگر یبوست همچنان ادامه دارد، از داروی ملین و مسهلی که مصرف آن در دوران بارداری بی‌خطر است، استفاده کنید.
• جوراب کوتاه ضد واریس بپوشید: جوراب‌های کوتاه ضد واریس یا جوراب‌های واریس که در مچ تنگ‌تر و در ران شل‌تر هستند مسیر جریان خون را به سمت قلب تغییر می‌دهند. بااین‌حال اگر اضافه‌وزن دارید، این جوراب‌ها می‌توانند جریان خون در زیر زانو را قطع کنند بنابراین از جوراب‌شلواری به‌جای این نوع جوراب‌ها استفاده کنید.
• با پزشکتان صحبت کنید: اگر وریدهای واریسی شما ملتهب و سخت شده‌اند، از کمپرس آب گرم استفاده کرده و پاهایتان را بالا نگه‌دارید. دکتر روزر می‌گوید بااینکه این وضعیت معمول نیست، اگر وریدهای واریسی شما قرمز، متورم یا گرم شدند، به پزشک خود مراجعه کنید زیرا ممکن است وی آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
• دوز کافی ویتامین را به‌طور روزانه دریافت کنید: داشتن رژیم غذایی متعادل در بارداری، وریدها را سالم نگه می‌دارد. مطمئن شوید که مقدار زیادی مواد غذایی حاوی ویتامین C مصرف می‌کنید زیرا بدنتان با کمک آن کلاژن و الاستین (بافت همبندی که مسئول حفظ و بازسازی عروق خونی است) را تولید می‌کند.
• جریان خونتان را در گردش نگه‌دارید: هر زمان که توانستید پایتان را از روی پای دیگرتان پایین بردارید و پاهایتان را به هنگام نشستن بالا نگه‌دارید. به هنگام ایستادن، پایتان را به‌طور یک‌بار در میان روی چهارپایه‌ای کوتاه بگذارید هرازگاهی مچ پایتان را خم و راست کنید و عادت نشستن با پاهای روی‌هم انداخته را ترک کنید (این استراتژی همچنین از تشکیل وریدهای عنکبوتی جلوگیری می‌کند).
• پا را راحت بگذارید: مطمئن شوید که لباس‌هایی را (ازجمله لباس‌زیر) که می‌پوشید به‌خوبی اندازه‌ی بدنتان باشد (خصوصاً در اطراف بخش فوقانی پاها). کمربندتان را تنگ نبندید و جوراب‌های تنگ با لبه‌ی کشی نپوشید و از پوشیدن کفش تنگ یا پاشنه‌بلند و سوزنی (حتی اگر به هر طریق قادر به حفظ تعادل خود باشید) اجتناب کنید.

 بهترین رژیم غذایی برای جلوگیری از ابتلا به واریس 

شکی نیست که عروق واریسی دردناک و ناخوشایند هستند. این عروق معمولاً به دلیل آسیب‌دیدگی یا ضعف دریچه‌ها یا ابتلا به بیماری‌های دیگر دچار واریس می‌شوند. همچنین عوامل مختلفی وجود دارند که احتمال ابتلا به مشکلات عروقی را افزایش می‌دهند. برخی از این فاکتورها عبارتند از عوامل ژنتیکی، چاقی و بارداری. خبر خوب این که مطالعات نشان می‌دهد می‌توان از ابتلا به واریس جلوگیری کرد. کاهش چند کیلوگرم از وزن بدن می‌تواند فشار را از روی عروق بردارد. همچنین، آنچه شما می‌خورید نیز بر عروق شما تأثیر دارد. به عنوان مثال، یک رژیم غذایی کم‌نمک به جلوگیری از تورم کمک می‌کند. به علاوه، مصرف برخی غذاها ممکن است خطر احتمال ابتلا به عروق واریسی را کاهش دهند.

غذاهای سرشار از روتین 

بسیاری از متخصصین بر این عقیده‌اند که بهترین نوع غذاها برای عروق واریسی، غذاهای سرشار از روتین هستند. فلاونوئید ماده‌ای شگفت‌انگیز است که تأثیرات زیادی بر بدن دارد. یکی از ضروری‌ترین اقدامات، توانایی تقویت مویرگ‌هایی است که ضعیف شده‌اند و احتمال این که دچار واریس شوند زیاد است. همچنین، روتین یک ماده محافظت‌کننده از عروق خونی، ضدالتهابی، ضد ترومبوتیک (محافظت‌کننده در برابر انعقاد و لختگی خون) و سم‌زدا است. روتین را می‌توان به طور طبیعی در سیب، گندم سیاه، انواع انگور، انواع گیلاس، زردآلو و توت سیاه یافت.

 شاهی آبی

شاهی آبی یک روش قدیمی برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها است. این ماده همچنین در بسیاری از داروهای گیاهی مدرن که برای درمان واریس به کار برده می‌شود وجود دارد. شاهی آبی سرشار از ویتامین k است که ۳۱۲ درصد از نیاز روزانه بدن را تأمین می‌کند. همچنین این ماده سرشار از ویتامین‌های B1 و B2 و B6 و C و E، منیزیم و کاروتین به اضافه آهن، کلسیم، مس و فیبر است. شاهی آبی طعم تند خوبی دارد که می‌توان از آن در تهیه سالاد و ساندویچ استفاده کرد.

 آواکادو 

آواکادو حاوی ویتامین‌های C و E است که هر دو از عناصر طبیعی بسیار مفید برای سلامت عروق هستند. آواکادو همچنین سرشار از گلوتاتیون است که به حفاظت از شریان‌ها، وریدها و قلب در برابر عوامل اکسیدکننده کمک می‌کند.

 مارچوبه 

مارچوبه یک سبزی عالی برای سلامت عروق است که به جلوگیری از پارگی آنها کمک کرده و باعث تقویت مویرگ‌ها و وریدها می‌شود. مارچوبه سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف مانند ویتامین A, C, E و k، فیبر، فولات و کرومیوم است. همچنین این سبزی سرشار از کلسیم، نیاسین، فسفر و آمینو اسید است. این سبزی را غالباً می‌توانید در فصل بهار از سوپرمارکت‌ها تهیه کنید. شما می‌توانید این ماده درمانی خوشمزه را در سالاد ریخته یا بخارپز کنید و آن را لیمو و کره میل کنید.

 چغندر 

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که مصرف منظم چغندر باعث جلوگیری از ابتلا به واریس کمک می‌کند. این سبزی خوش‌رنگ حاوی بتاسینانین است. بتاسینانین یک ترکیب فیتوشیمیایی است که میزان هموسیستئین را در بدن به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد. هموسیستئین یک آمینو اسید طبیعی است که به عروق خونی آسیب وارد می‌کند. برای اضافه کردن چغندر به برنامه غذایی خود می‌توانید از آنها در سالاد استفاده کنید یا آن را بخارپز کنید. قسمت بالایان را می‌توانید در سالاد مصرف کنید و قسمت سبزان نیز بسیار مغذی است.

 زنجبیل 

زنجبیل در فروشگاه‌ها به عنوان یک طعم‌دهنده با خاصیت‌های دارویی به فروش می‌رسد. این ماده برای درمان واریس و بیماری‌های عروقی دیگر به کار برده می‌شود. زنجبیل باعث افزایش گردش جریان خون شده و فیبرین را در عروق خونی حل می‌کند. بهتر است زنجبیل را تازه مصرف کنید؛ در این صورت طعم آن بیشتر بوده و گفته می‌شود برای سلامت عروق مؤثرتر است. زنجبیل در بسیاری از غذاهای شیرین و پرادویه استفاده می‌شود.

 رزماری

رزماری غالباً برای درمان عروق واریسی توصیه می‌شود زیرا گردش جریان خون را تحریک می‌کند. این ماده همچنین حاوی اسید رزمارینیک است که به جلوگیری از آسیب‌دیدگی بافت‌ها ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. می‌توانید از رزماری در سوپ، سیب زمینی و نان استفاده کنید و همچنین آن را می‌توان به صورت تازه یا خشک‌شده مصرف نمود.

 از میوه‌های رنگی استفاده کنید. 

بیوفلانوئیدها (ویتامین P)، پیگمنت­‌هایی که به گل‌ها و میوه‌ها رنگ می‌دهند را تأمین می‌کند و همچنین به دلیل آنتی اکسیدان فراوان و خاصیت ضدالتهابی باعث کاهش عروق واریسی و تورم شده و کلاژن را (بافت همبند) را در دیواره عروق افزایش می‌دهند. این ماده اثر تثبیت‌کنندگی در عروق دارد و بر جریان خون اثر مثبت می‌گذارد زیرا یک دیواره قوی‌تر باعث گردش بهتر جریان خون می‌شود.

میوه‌ها و سبزیجات تازه اولین انتخاب برای دریافت بیوفلانوئیدها در رژیم غذایی هستند. در اینجا به برخی منابع این ماده مغذی و مهم اشاره می‌کنیم:

• فلفل قرمز یا فلفل دلمه‌ای
• توت فرنگی
• میوه‌های خانواده مرکبات
• کلم بروکلی
• جوانه
• میوه‌های گرمسیری مانند انبه، پاپایا
• سیر
• اسفناج
• انواع چای

غذاهای سرشار از ویتامین همیشه به شکل خام مؤثرتر هستند. نسبت به تفاوت بین خرید و مصرف محصولات تازه و مصرف غذاهای کنسروی یا فراوری‌شده هشیار باشید. همیشه از میوه‌ها و سبزیجات تازه و رنگی استفاده کنید زیرا وجود آن‌ها در رژیم غذایی به سلامت شما کمک می‌کند.

 فیبر بیشتری مصرف کنید 

مصرف فیبر برای حفظ تعادل در تغذیه و عملکرد مناسب سیستم گوارش از اهمیت زیادی برخوردار است. مصرف این ماده به کاهش احتمال ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند افزایش کلسترول که بر سیستم عروقی شما تأثیر می‌گذارد مک می‌کند.

• یک رژیم غذایی سرشار از فیبر به حفظ وزن سالم و جلوگیری از ابتلا به عروق واریسی کمک می‌کند.
• از غلات فیبردار استفاده کنید تا اگر زن هستید میزان ۲۱ تا ۲۵ گرم و اگر مرد هستید، ۳۰ تا ۳۸ گرم فیبر در روز به بدن شما برسد.
• آرد کندم کامل را جایگزین آرد سفید کند زیرا حاوی تمام ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین‌ها و فیبرهایی است که در خود غله وجود دارند.
• به جای میان وعده‌های شیرین، میوه بخورید؛ مصرف آنتی اکسیدان ها باعث تقویت عروق شما شده و فیبر بیشتر به حفظ وزن و سیر نگه داشتن شما به مدت طولانی‌تر کمک می‌کند.
• منابع عالی دیگر برای تأمین فیبرهای غله‌ای عبارتند از جو دو سر، جو، برنج قهوه‌ای و پاپ کورن

 آب بیشتری بنوشید 

حفظ آب بدن به کاهش علائم ابتلا به واریس کمک می‌کند. آب یک بخش مهم از رژیم غذایی است به خصوص اگر شما مقادیر کافی فیبر نیز مصرف کنید. آب به فیبر کمک می‌کند که سیستم بدن شما را شستشو داده و هر گونه کرامپ یا نفخ را برطرف سازد.

• روز خود را با نوشیدن یک لیوان آب شروع کنید – یک لیوان پر آب همراه به صبحانه بنوشید.
• همیشه یک بطری آب در کنار خود، روی میز، در اتومبیل و در هنگام پیاده‌روی داشته باشید
• به آن طعم و چاشنی اضافه کنید تا بهتر شود – سعی کنید برش‌هایی از پرتقال، برگ نعنا، لیمو یا خیار به آن اضافه کنید.

 سدیم کمتری مصرف کنید 

مصرف غذاهای شور باعث احتباس آب در بدن می‌شود و احتمال آسیب‌دیدگی عروق را نیز افزایش می‌دهد. با کاهش مصرف سدیم و افزایش مصرف آب، میزان مایعات در بافت‌های بدن شما به تعادل خواهد رسید.

سعی کنید با مطالعه دقیق برچسب مواد غذایی مصرفی، مقدار دریافت روزانه نمک را کنترل کنید. سدیم فقط در نمک سفره وجود ندارد بلکه در سوپ‌های کنسروی، غذاهای آماده، تزئینات سالاد، سس‌ها، غذاهای یخ‌زده و فست فودها نیز یافت می‌شود.

 از مصرف بیسفنول آ پرهیز کنید 

برای این که پاهای شما سالم و جوان‌تر به نظر برسند باید از برخی مواد شیمیایی نامطبوع دوری کنید. بیسفنول آ یک ماده شیمیایی مشابه استروژن است که در پلاستیک سخت یافت می شو. پلاستیکِ حاوی بیسفنول آ برای تولید قوطی‌ها و بطری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند بنابراین غذاهای کنسروشده موجود در سوپرمارکت‌ها با بیسفنول آ بسته‌بندی شده‌اند مگر این که روی بسته‌بندی آن‌ها چیز دیگری قید شده باشد. استروژن با افزایش احتمال ابتلا عروق عنکبوتی ارتباط دارد.