اگر چه عارضه‌های واریس و رگ عنکبوتی معمولاً روی پاها و گاهی اطراف ناحیه تناسلی مشاهده می‌شود، اما رگهای نازیبا و ناراحت کننده گاهی روی صورت، دست‌ها و زیر سینه نیز ایجاد می‌شود. واریس دست معمولاً در میان سالمندان شیوع بالاتری دارد؛ هر چند واریس منتهی به برجسته شدن رگهای دست و صورت محدودیت سنی ندارد. خوشبختانه روش‌های مختلفی برای درمان علت واریس دست و صورت وجود دارد که زیبایی را دوباره به دست و صورت برمی‌گرداند.
واریس و رگهای عنکبوتی گاهی روی صورت و دست مشاهده می‌شوند. متخصصین ما در کلینیک واریس دکتر کریمی عارضه را ارزیابی و مناسب بودن درمان‌های مختلف را بررسی می‌کنند و بهترین روش درمان را توصیه می‌کنند. رگهای متورم و برجسته را می‌توان با بهره‌گیری از درمان‌های اسکلروتراپی، لیزر درمانی، رادیوفرکانسی و در موارد شدید جراحی درمان نمود. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص واریس دست و صورت یا رزرو نوبت در کلینیک واریس با شماره ۰۲۱۲۲۲۵۴۵۲۰ – ۰۲۱۲۲۲۵۴۱۴۴ تماس حاصل فرمایید.
چگونگی ایجاد شدن واریس و رگهای عنکبوتی روی دست و صورت
سیستم گردش خون از دو کانال اصلی تشکیل می‌شود. سرخرگ‌ها خون را با فشار بالا از قلب به بافت‌های بدن می‌رسانند. سیاهرگ‌ها خون را از بافت‌ها به قلب برمی‌گردانند. خون در مسیر طبیعی گردش خود برخلاف جاذبه زمین از پایین تنه رو به بالا به قلب برمی‌گردد. اگر گردش خون ضعیف باشد، خون در سیاهرگ‌ها جمع می‌شود. انباشته شدن خون باعث کشیده و برجسته شدن سیاهرگ‌ها می‌شود و در نتیجه رگ‌ها از زیر سطح پوست دیده می‌شوند و عارضه رگهای عنکبوتی و واریس بروز می‌یابد. رگهای عنکبوتی صورت غالباً کنار بینی ایجاد می‌شود و گاهی تا گونه‌ها و چانه امتداد دارد.
علل
عامل‌های زیر احتمال ابتلا به واریس را افزایش می‌دهد:
- جنسیت: بانوان بیش از آقایان مستعد ابتلا به واریس هستند.
- ژنتیک: در صورت ابتلا یکی از اعضا خانواده به واریس، شما نیز مستعد ابتلا به این بیماری خواهید بود.
- سن: خاصیت ارتجاعی سیاهرگ‌ها به موازات بالا رفتن سن کاهش می‌یابد و عملکرد دریچه‌های داخل آنها نیز مختل می‌شود.
- اضافه وزن: اضافه وزن فشار مضاعفی را روی سیاهرگ‌ها وارد می‌کند و در نتیجه رگ‌ها باید برای برگرداندن خون به قلب بیشتر فعالیت کنند. به این ترتیب فشار روی دریچه‌ها افزایش می‌یابد و احتمال نشت کردن آنها افزایش می‌یابد. اثر وزن بدن بر ایجاد عروق واریسی در بانوان بیشتر است.
- تغییرات هورمونی مانند یائسگی
- ابتلا به دیگر بیماری‌ها
علائم
علائم واریس متغیر است. برخی بیماران هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند. در هر حال علائم احتمالی واریس عبارت است از:
- درد یا سنگینی
- خارش یا سوزش پوست روی سیاهرگ‌ها
- برآمده یا برجسته شدن رگ‌ها و سیاهرگ‌ها
- تغییر رنگ پوست و زخم شدن پوست
تشخیص
متخصص واریس از بیمار می‌خواهد تا علائم خود و سابقه خانوادگی واریس را شرح دهد، سپس سوالاتی درباره سبک زندگی، به ویژه مدت زمان سر پا بودن، را مطرح می‌کند. بانوان سابقه بارداری و سفت بودن کش جوراب یا ساق شلواری را نیز ذکر می‌کنند. متخصص سابقه پزشکی بیمار را بررسی و معاینه دقیقی را انجام می‌دهد. عمل‌های تشخیصی واریس عبارت است از:
- سونوگرافی داپلکس: نوعی سونوگرافی عروقی است که با هدف بررسی جریان خون و ساختار سیاهرگ‌های پا انجام می‌شود. منظور از داپلکس این است که دو نوع سونوگرافی به کار برده می‌شود.
- تصویربرداری رنگی جریان یا سونوگرافی سه گانه: این روش مشابه سونوگرافی داپلکس است که در آن جهت جریان خون با رنگ نشان داده می‌شود.
- ونوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRV): در این روش تشخیصی برای دیدن سیاهرگ‌ها از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ و رایانه استفاده می‌شود. ماده حاجب در سیاهرگ‌ها تزریق می‌شود تا بهتر دیده شوند. ام آر ونوگرافی روشی مناسب برای تشخیص دیگر علل پا درد به شمار می‌رود.
درمان
اسکلروتراپی
در اسکلروتراپی نوعی محلول شیمیایی در سیاهرگ‌های آسیب‌دیده تزریق می‌شود. در نتیجه سیاهرگ‌های درگیر بسته می‌شوند و خون داخل آنها به صورت خودکار به سمت سیاهرگ‌های مجاور هدایت می‌شود.
لیزر درمانی
در لیزر درمانی از نور تقویت شده برای بستن عروق درگیر استفاده می‌شود. این نوع درمان معمولاً بر روی بیمارانی انجام می‌شود که رگهای عنکبوتی کوچک دارند. انرژی و لیزر انتخاب شده با احتیاط و دقت فراوان بر روی موضع مورد نظر تابانده می‌شود تا ظاهر عروق کوچک بهبود یابد.
رادیوفرکانسی
رادیوفرکانسی(rf) دیواره‌های سیاهرگ‌های واریسی را گرم و بافت عروق را تخریب می‌کند. سیاهرگ پس از این تخریب دیگر نمی‌تواند حامل خون باشد. لوله باریکی به نام سوند یا کاتتر با توجه به تصاویر سونوگرافی به داخل سیاهرگ هدایت می‌شود. یک پروب نیز داخل سوند قرار داده می‌شود که انرژی رادیوفرکانسی را به موضع می‌رساند. سیاهرگ تا زمان فروپاشی دیواره و بستن و مهروموم شدن آن گرم می‌شود. خون پس از بسته شدن سیاهرگ به طور طبیعی به طرف یکی از سیاهرگ‌های سالم هدایت می‌شود.
لیزر داخل عروق (EVLT)
در این روش از فیبرهای نازک لیزر داخل رگ برای بستن رگهای واریس بزرگ استفاده می‌شود. نمونه این درمان در سایت drmehdikarimi.com در این مقاله قابل مشاهده است.
جراحی
گاهی لازم می‌شود که رگهای واریسی بزرگ را با عمل جراحی خارج کرد. جراحی واریس معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و بیمار در طول عمل متوجه هیچ چیز نمی‌شود. بیمار عموماً همان روز ترخیص می‌شود.
- عمل جراحی خارج کردن رگ واریسی
- قطع رگ از راه برش کوچک: وسایل عمل از راه برش‌های کوچک وارد می‌شود. این عمل به تنهایی یا در کنار جراحی خارج کردن رگ انجام می‌شود.
- فلبکتومی به روش عبور دادن نور از عضو: رگ واریسی با استفاده از نور از بین می‌رود. دستگاه از راه برشی ظریف وارد بدن می‌شود و رگ را با تابش نور متلاشی می‌کند.
عوارض واریس
واریس به مرور زمان البته با سرعتی آهسته و ظرف چندین سال تشدید می‌شود. بعضی از عوارض واریس عبارت است از:
- ترومبوفلبیت (واریس حاد): سیاهرگ‌های سطحی به دلیل تشکیل شدن لخته خون در عروق دردناک و قرمز می‌شوند.
- خونریزی: رگهای واریس در صورت بریدن دست یا وارد شدن ضربه آن خونریزی می‌کنند. خونریزی با محکم فشار دادن متوقف می‌شود، اما سیاهرگ باید درمان شود تا مجدد خونریزی نکند.
پیشگیری
- ورزش: عضله‌های پا برای برگرداندن خون مانند پمپ عمل می‌کنند و جمع شدن خون در سیاهرگ‌ها را به حداقل می‌رسانند.
- کاهش وزن
- خودداری از پوشیدن لباس‌هایی که اطراف ساق پا و ران تنگ هستند. کفش پاشنه بلند اثر پمپاژ عضله‌های ساق پا را به حداقل می‌رساند و برگشت خون سیاهرگی به قلب را کاهش می‌دهد.
- پاها را بالا بگذارید. بالاتر گذاشتن پاها از سطح قلب بهبود قابل توجهی را در بازگشت خون سیاهرگ به قلب ایجاد می‌کند.
- از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.
- پاها را هنگام نشستن روی هم نیاندازید.
