استفاده از چسب وناسیل جدیدترین ابداع در زمینه درمان رگهای واریسی است؛ این چسب ورید اصلی آسیب دیده را می‌بندد. چسب وناسیل چسبی ایمن با گرید پزشکی است که از آن برای بستن ورید صافن اصلی ران استفاده می‌شود. پس از آن که ورید با چسب بسته شد، فرایند سخت شدن رگ شروع می‌شود و بدن به تدریج رگ را جذب می‌کند. درمان واریس با چسب وناسیل درمانی بسیار ایمن و با تهاجم حداقل است.
رگهای واریسی چیست؟
برآورد می‌شود که از هر ده فرد بزرگسال، سه نفر در مرحله‌ای از زندگی خود دچار واریس می‌شوند. شدت علائم واریس در تمام بیماران یکسان نیست، برخی بیماران فقط از ظاهر ناخوشایند رگهای واریسی ناراحت هستند، حال آن که عده‌ای دچار علائم جدی و آزاردهنده می‌شود. آسیب دیدن یا ضعیف شدن تدریجی دریچه‌های کوچک قرار گرفته در سیاهرگ‌ها علت ایجاد شدن رگهای واریسی است. خون به دلیل آسیب دیدن دریچه‌های وریدی نمی‌تواند به خوبی در سیستم گردش خون پمپاژ شود، در نتیجه خون در رگ‌ها جمع می‌شود، رگ‌ها گشاد می‌شود و تغییررنگ می‌دهد. به این ترتیب رگهای واریسی متورم و بدشکل ایجاد می‌شود.
دلایل ایجاد رگ های واریسی
عامل‌های خطر متعددی وجود دارد که احتمال ایجاد شدن رگهای واریسی را در پا افزایش می‌دهد و فرد را در معرض تشدید علائم قرار می‌دهد. شایع‌ترین علائم خطر واریس به شرح زیر است:
- چاقی: چاقی خطر ابتلا به واریس را، به ویژه در ساق پا و پایین پا افزایش می‌دهد. منطقی به نظر می‌رسد، چون دریچه‌های ساق پا باید با نیروی جاذبه مقابله کنند تا گردش خون پایداری وجود داشته باشد، از طرفی فشار وزن بدن ناگزیر به این بخش وارد می‌شود. چنانچه فردی چاق باشد، دریچه‌های ضعیف شده باید تلاش بیشتری بکنند تا بتوانند نیاز افزایش یافته‌ی سیستم گردش خون را تامین کنند؛ این فشار مداوم باعث می‌شود که دریچه‌ها در تلاش برای حمایت از توده بدنی افزایش یافته، ضعیف‌تر از پیش بشوند. فشار خون بالا که یکی از عوارض شایع چاقی است، این فرایند را تسریع می‌کند. به علاوه فشار خون بالا به دلیل پاره کردن رگ‌ها و ضعیف کردن پوشش داخلی شریان‌ها، فشار بیشتری را به دستگاه گردش خون، از جمله سیاهرگ‌ها وارد می‌کند.
- تغذیه نامناسب: چاقی، تغذیه نامناسب و نقص عملکرد کبد ارتباط تنگاتنگی با هم دارند، ابتلا به هر عارضه موجب دچار شدن به دو مورد دیگر یا تشدید آنها می‌شود. اگر حجم بالایی از چربی‌های فراوری شده، قند تصفیه شده یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار مصرف می‌کنید، این عادت‌های غذایی ناسالم بر دیگر نقاط بدن، از سیستم ایمنی گرفته تا دستگاه گوارش نیز اثر می‌گذارد. چنانچه بدن نتواند ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز برای عملکرد بهینه‌ی خود را جذب کند، احتمال یبوست، ضعف در گردش خون، استرس روانی و دچار شدن به کبد سمی افزایش می‌یابد.
- بارداری: بارداری با دربرداشتن نوسانات هورمونی و تغییرات چشمگیر در بدن، تجربه‌ی دشوار و گیج کننده‌ای برای بسیاری از مادران بی‌تجربه است. ظاهر ناخوشایند رگهای واریسی معمولاً استرس دوران بارداری را مضاعف می‌کند و فشار بیشتری را به بدن مادر نگران وارد می‌کند. از آنجایی که در دوران بارداری برای حمایت از جنین در حال رشد، خون بیشتری در بدن تولید می‌شود، دریچه‌های وریدی در این دوران حساس فشار بیشتری را تحمل می‌کنند. بزرگ شدن رحم نیز فشار بیشتری را به بزرگ سیاهرگ زیرین، یعنی رگی وارد می‌کند که از جریان خون از پاها به سمت لگن حمایت می‌کند؛ در نتیجه بزرگ سیاهرگ ضعیف می‌شود و عملکرد آن مختل می‌شود و در این بین اضافه وزن فشار بیشتری را به پاها وارد می‌کند. همچنین بارداری با مشکلات با منشأ هورمونی نیز همراه است، چون بدن در این دوران استروژن و پروژسترون بیشتری تولید می‌کند که پوشش داخلی رگ‌ها را شل می‌کند و احتمال نشت خون را افزایش می‌دهد.
- استرس: شاید به نظرتان نرسیده باشد که استرس نیز یکی از محرک‌های ابتلا به واریس، به ویژه در پاها است؛ متاسفانه اکثر افراد از عوارض مخرب استرس‌های شدید آگاهی ندارند. هنگامی که دستخوش استرس می‌شوید، خون با قدرت بیشتری در سراسر بدن پمپاژ می‌شود و فشار بیشتری را به رگ‌ها وارد می‌کند؛ به علاوه چون دستگاه گوارش بیشتر بر بقا متمرکز است تا بر نگهداری مواد زائد، ممکن است دچار اسهال شوید. در نتیجه مایعات بدن کم می‌شود و از همه مهم‌تر بدن نمی‌تواند مواد مغذی را به درستی جذب کند؛ به این ترتیب احتمال ابتلا به سوءتغذیه پیش می‌آید و تمایل به مصرف کربوهیدرات‌ها بیشتر می‌شود. چون مواد شیمیایی مانند آدرنالین و هیستامین که هنگام تحمل استرس آزاد می‌شود، التهاب‌زا هستند، استرس علائم را تشدید می‌کند و در مجموع فشار بیشتری را به سیستم ایمنی و کل بدن وارد می‌کند.
- عدم فعالیت و کم‌تحرکی: ابتلا به واریس، به ویژه در پاها تجربه‌ی بسیار ناخوشایند و آزاردهنده‌ای است که بیمار را ناخواسته وادار به کاهش فعالیت می‌کند. حال آن که نشستن طولانی مدت و کم‌تحرکی فقط گردش خون را مختل می‌کند و باعث می‌شود که خون بیشتری در رگ‌ها جمع شود. در نتیجه علائم تشدید می‌شود و خطر ایجاد رگهای واریسی در پا بیشتر می‌شود.
علائم واریس
رگهای واریسی رگهای متورم و بزرگ شده‌ای هستند که عموماً روی سطح پوست پاها و پایین پاها ایجاد می‌شوند. این رگهای آسیب دیده ملتهب هستند و به رنگ آبی یا بنفش تیره درمی‌آیند. بیماران علاوه بر علائم آشکار با علائم زیر نیز روبرو می‌شوند:
- خستگی یا احساس سنگینی در پاها
- درد
- سوزش
- خارش
- ورم کردن پا یا مچ پا
- گرفتگی عضلات
- نبض زدن همراه با درد
- ایجاد شدن زخم باز
- بی‌قراری پاها
- تغییررنگ یا غیرعادی شدن بافت پوست
- احساس ناراحتی دائمی و دشواری در پیدا کردن یک موقعیت راحت
علائم واریس عموماً روی پا یا مچ پا بروز می‌یابد.
درمان واریس با چسب های واریسی
یکی از روش های موثر و غیر تهاجمی در درمان واریس چسب های واریسی است.
مزایا
- عدم نیاز به بی‌حسی
- امکان ازسرگیری فعالیت‌های روزانه بلافاصله پس از درمان
- عدم نیاز به استفاده از آرامبخش قبل و بعد از درمان
- وجود نداشتن خطر سوختگی پوست
- کاهش ضرورت پوشیدن جوراب واریس
مراحل قبل از درمان با چسب واریس
- قبل از درمان با وناسیل نیازی به استفاده از کرم بی‌حسی موضعی نیست.
- بیماران قبل از درمان واریس با چسب نیازی به دریافت دارو یا آرامبخش ندارند.
- قبل از عمل نیازی به باندپیچی و بستن پا نیست.
مراحل درمان واریس با وناسیل
درمان تحت هدایت سونوگرافی انجام می‌شود. جراح سوند (کاتتر) را از راه برش بسیار کوچک ایجاد شده روی پا، وارد رگ می‌کند.- سپس جراح چسب را در رگ تزریق می‌کند. لازم است بدانید سال‌ها است که چسب کاربردهای دیگری در علم پزشکی دارد.
- پزشک سوند را بیرون می‌کشد و گلوله کوچکی از چسب را داخل رگ باقی می‌گذارد. پا حین عمل با فشار مختصری باندپیچی می‌شود تا چسب به خوبی به دیواره‌های رگ بچسبد.
- چسب رگ آسیب دیده را می‌بندد. بدن به مرور زمان رگ بسته شده را جذب می‌کند و به این ترتیب رگ واریسی از بین می‌رود.
درمان تحت هدایت سونوگرافی انجام می‌شود. جراح سوند (کاتتر) را از راه برش بسیار کوچک ایجاد شده روی پا، وارد رگ می‌کند.مراقبت بعد از درمان با چسب واریس
- چسب زخم روی محل ورود سوند زده می‌شود.
- بیماران معمولاً بعد از درمان با چسب نیازی به مصرف مسکن ندارند.
- پوشیدن جوراب واریس بعد از درمان با چسب ضروری نیست.
- بیماران بلافاصله بعد از درمان می‌توانند کلینیک را ترک کنند و فعالیت‌های معمول خود را انجام دهند.
به بسیاری از بیماران توصیه می‌شود که در کنار چسب واریس از اسکلروتراپی و جوراب واریس نیز استفاده کنند، بهره‌گیری از این سه روش یک درمان ترکیبی رایج برای درمان واریس محسوب می‌شود.
سایر روش های درمانی واریس
- تغذیه مناسب: هر چقدر بر اهمیت رژیم غذایی مناسب و متعادل تاکید کنیم، باز هم کم است. تغذیه مناسب احتمال چاقی را کاهش می‌دهد، عملکرد کبد را بهبود می‌دهد و به سیستم ایمنی و گردش خون کمک می‌کند. از طرف دیگر یک رژیم غذایی ناسالم و سرشار از قندهای تصفیه نشده، کافئین و چربی‌های فراوری شده آسیب شدیدی را به بدن می‌زند، انبوه مواد شیمیایی التهاب‌زا را وارد بدن می‌کند و فرد را در برابر استرس و ابتلا به بیماری‌های گوارشی آسیب‌پذیرتر می‌سازد. به جای مصرف چنین غذاهای مضری سعی کنید یک تخته شکلات یا آجیل همراه داشته باشید تا به رفتارهای غذایی سالم عادت کنید. غذاهای فیبری حاوی درصد بالای ویتامین‌های گروه ب را برای بهبود سلامت سیستم گوارش و پیشگیری از یبوست و اسهال در برنامه‌ی غذایی خود بگنجانید، لازم است بدانید که اسهال و یبوست به کبد و رگ‌ها فشار می‌آورد. میوه وسبزیجات بیشتری مانند آناناس، پرتقال، زنجبیل، پیاز یا کلم میل کنید که سرشار از ویتامین‌های آنتی اکسیدان مانند ویتامین C، E و K هستند؛ این مواد به سیستم گردش خون کمک می‌کند و پوشش داخلی رگ‌ها را تقویت می‌کند.
- بالا گذاشتن پاها: یک روش مناسب برای تحریک گردش خون، در زمان حمله‌های واریس این است که سعی کنید پاهایتان را بالاتر از سطح قلب قرار دهید. برای این کار باید دراز بکشید و پاها را روی دیوار یا چند بالش بگذارید. جاذبه زمین باعث می‌شود که خون جمع شده و راکد در رگ‌ها حرکت کند و سیاهرگ‌ها تحریک شوند که خون را به دیگر نقاط بدن حرکت دهند. انتظار می‌رود که بالا گذاشتن پاها علائم را کاهش دهد و از سرایت عارضه به پاها و مچ پاها جلوگیری کند.
- ورزش درمانی: هنگامی که دچار واریس هستید، به ویژه اگر رگهای واریسی روی پاها ایجاد شده باشد، ورزش کردن بسیار دردناک خواهد بود. هرچند پیاده‌روی ناراحت کننده، دردناک و تحریک کننده است، انجام دادن آن برای بازیابی جریان خون در سیاهرگ‌ها ضروری است. نکته کلیدی این است که با احتیاط ورزش کنید، لازم نیست ۲۰ کیلومتر دوچرخه سواری کنید یا برای بلند کردن وزنه‌های سنگین در نزدیکترین باشگاه ثبت نام کنید. در عوض سعی کنید به سرعت پیاده‌روی کنید یا حتی در کلاس یوگا ثبت نام کنید، چون هم یوگا و هم پیاده‌روی ورزش‌های ملایمی هستند که کشش مناسبی را به عضلات وارد می‌کنند و به پمپاژ خون توسط قلب کمک می‌کنند. ورزش به عنوان یک روش موثر لاغری برای افراد چاق نیز بسیار مفید است و فشار روی وریدهای پا و پایین پا را کاهش می‌دهد.
- پوشیدن جوراب واریس: استفاده از جوراب واریس یکی از موثرترین و ساده‌ترین روش‌ها برای تسکین علائم واریس است، به ویژه اگر واریس پاها و مچ پاها را درگیر کرده باشد. جوراب واریس گردش خون را با اعمال فشاری ملایم به پاها تحریک می‌کند، خون را به جریان می‌اندازد و ورم را کم می‌کند. جوراب واریس را باید در طول روز و زمانی بپوشید که فعالیت دارید یا از سر کار به خانه برگشته‌اید و می‌خواهید استراحت کنید. همچنین اگر قصد سفر دارید، جوراب واریس را فراموش نکنید، چون جوراب واریس عوارض مربوط به پروازهای طولانی با واریس را تاحدی تسکین می‌دهد.
- اسکلروتراپی: پزشک محلولی را مستقیماً در رگهای واریسی تزریق می‌کند که باعث متلاشی شدن و از بین رفتن رگ می‌شود. معمولاً لازم است که چند جلسه درمان اسکلروتراپی برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب انجام شود. فوم اسکلروتراپی نوعی اسکلروتراپی است که تحت هدایت سونوگرافی انجام می‌شود؛ در این روش ترکیبی از عامل کفساز و عامل اسکلروتراپی در رگ تزریق می‌شود. عامل کفساز خون را از رگ خارج می‌کند تا عامل اسکلروتراپی تماس بهتری با دیواره رگ داشته باشد. اسکلروتراپی عمل ساده‌ای است که می‌توان آن را در مطب پزشک نیز انجام داد. اسکلروتراپی درد و ناراحتی واریس را از بین می‌برد و از بروز عوارضی مانند زخم شدن یا خونریزی دادن رگ جلوگیری می‌کند. همچنین اسکلروتراپی برای دلایل زیبایی نیز انجام می‌شود.
- لیزر درمانی و درمان با نور پالسی: این روش‌ها با هدف گرم کردن و منقبض کردن رگهای واریسی انجام می‌شود. لیزرتراپی موثرترین روش برای درمان رگهای عنکبوتی و رگهای واریسی کوچک است. از لیزردرمانی می‌توان به عنوان درمانی تکمیلی بعد از اسکلروتراپی جراحی رگهای واریسی بزرگ استفاده کرد. همچنین لیزر برای ابلیشن درون وریدی رگهای واریسی بزرگتر نیز به کار برده می‌شود. معمولاً لازم است که چند جلسه لیزردرمانی در فواصل شش هفته‌ای انجام شود تا واریس به خوبی درمان شود. نور پالسی با شدت بالا (آی پی ال) روش دیگری برای درمان واریس است. تفاوت آی پی ال با لیزردرمانی و درمان با نور پالسی در این است که در آی پی ال به جای یک طول موج از طیف نور استفاده می‌شود. همچنین آی پی ال برای انقباض گزینشی سیاهرگ‌های آسیب دیده از جمله رگهای عنکبوتی کوچک، بعضی رگهای واریسی و لکه ماه گرفتگی عروقی به کار برده می‌شود. آی پی ال زمانی توصیه می‌شود که اسکلروتراپی یا لیزر درمانی کمکی به درمان واریس نکرده باشد یا بیمار از تزریق و سوزن واهمه داشته باشد.
- فلبکتومی: جراحی فلبکتومی در مراکز جراحی سرپایی انجام می‌شود. پزشک برش کوچکی را ایجاد می‌کند، یک سوزن بزرگ یا وسایل جراحی را از راه این برش وارد بدن می‌کند و رگ را با آن می‌گیرد. سپس رگ را تکه تکه از بدن خارج می‌کند.
سوالات رایج
نتایج درمان با وناسیل به شدت و گستردگی رگهای واریسی بستگی دارد. در هر حال بیماران معمولاً از تسکین سریع علائم ناراحت کننده و بهبود ظاهر پاها بعد از درمان رضایت دارند.
چسب وناسیل برای درمان رگهای واریسی سطحی ـ رگهای عنکبوتی و رگهای صورتی طراحی شده است که آسیب‌دیدگی‌شان تا حد ترومبوز وریدی عمقی پیش نرفته است. با این توصیف چسب وناسیل روش مناسبی برای درمان سیاهرگ‌های واریسی بزرگ نیست.
کل درمان تقریباً ۳۰ دقیقه زمان می‌برد.
هزینه درمان واریس با چسب به تعداد جلسات درمانی بستگی دارد که باید برای از بین بردن رگ واریسی انجام شود.
