وقتی صحبت از واریس می‌شود، اکثر مردم تصور می‌کنند که این بیماری عمدتاً زنان را درگیر می‌کند. اگرچه این عارضه مرتبط با عروق بیشتر در زنان دیده می‌شود ولی مردان نیز می‌توانند به واریس مبتلا شوند. عوارض زیباشناختی این بیماری می‌تواند باعث مزاحمت برای فرد شود، با این حال شناخت دلایل پیش زمینه‌ای واریس بسیار مهم است زیرا اغلب اوقات می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشد.
مردان چگونه دچار واریس می‌شوند؟
همچون زنان، واریس در میان مردان نیز از ایستادن یا راه رفتن برای مدتهای بسیار طولانی ناشی می‌شود. در این مدت خون در پاها جمع می‌شود. واریس معمولاً در جایی رخ می‌دهد که دریچه‌های داخل سیاهرگ‌ها ضعیف شده یا آسیب ببینند. جهت حرکت خون در سیاهرگ‌ها تنها باید به یک سمت باشد تا خون را به سمت قلب هدایت کنند. با این حال ایستادن و راه رفتن فشار زیادی روی سیاهرگ‌ها وارد می‌آورد، که باعث می‌شود بیشتر مستعد ضعف یا آسیب دیدگی باشند، مخصوصاً دریچه‌هایی که مانع از بازگشتن خون به پایین می‌شوند. اگر یک دریچه ضعیف شود، جریان خون به داخل سیاهرگ‌ها بازگشته و در آنها تجمع می‌کند که به این عارضه نارسائی وریدی می‌گویند. تجمع بیشتر خون باعث بزرگ شدن ورید شده و منجر به واریس می‌شود.
عوامل خطر مرتبط با واریس در مردان
آنچه که باعث بروز واریس در مردان می‌شود تحت تأثیر برخی عوامل قرار می‌گیرد، از جمله سن، شغل، سبک زندگی و وراثت.
- با افزایش سن، وریدها خاصیت کشسانی خود را از دست می‌دهند که باعث کش آمدن آنها می‌شود. دریچه‌های موجود در ورید تضعیف می‌شود.
- اگر کسی در خانواده شما مبتلا به واریس بوده، احتمال ابتلای شما به واریس بیشتر از سایرین خواهد بود. سابقه خانوادگی شایع‌ترین دلیل واریس در زنان و مردان است.
- چاقی و داشتن اضافه وزن باعث وارد آمدن فشار زیادی روی وریدها می‌شود که این دسته از افراد را بیش از سایرین مستعد ابتلا به واریس می‌کند.
- اگر شغل یا شیوه زندگی شما شامل نشستن یا ایستادن برای مدتهای بسیار طولانی است، شما در حال فشار واردن کردن روی وریدهای موجود در پاهای خود هستید که احتمال ابتلا به واریس را در شما افزایش می‌دهد.
- کسانی که در زمینه خدمات درمانی یا کارخانجات تولیدی کار می‌کنند و کسانی که مشاغل آزاد یا دفتری دارند بیشتر در معرض ابتلا به واریس هستند. ممکن است ترومای پا منجر به این عارضه نیز گردد.
علائم واریس
بیشتر افراد مبتلا به واریس از درد شبانه در پا گلایه دارند، مخصوصاً پس از یک دوره ایستادن برای مدت طولانی. علائم واریس علائم عبارتند از: احساس خستگی در پاها
- سنگینی در پاها
- درد
- سوزش
- ضربان
- خارش
- گرفتگی
- بی‌قرار پاها
به مرور زمان تیرگی یا هایپرپیگمنتیشن در اطراف قوز‌ک‌ها که تبدیل به یک ویژگی واریس طولانی مدت خواهد شد و در نهایت ایجاد زخم در پا.
تشخیص واریس
واریس معمولاً پس از یک معاینه جسمانی ساده تشخیص داده می‌شود، البته برای تشخیص علت واریس به سونوگرافی دوپلر نیاز است. این آزمایش بدون درد کارکرد دریچه‌ها را در کشاله ران سنجیده و همچنین می‌تواند مقدار خونی که در رگ‌های پا تجمع کرده را تعیین نماید. همچنین این تست می‌تواند ساختار وریدهای پا و همچنین وجود لخته‌های خون در سیاهرگ‌ها را مشخص نماید. این آزمایش می‌تواند برای هر پا ۲۰ الی ۳۰ دقیقه طول بکشد.
گزینه‌های درمانی برای واریس در مردان
فارغ از علت واریس در مردان، درمان اولیه می‌تواند شامل روش‌های مراقبت خانگی همچون ورزش کردن، تغییر در ژیم غذایی، بالاتر گذاشتن پاها نسبت به سطح بدن و احتمالاً استفاده از جوراب واریس باشد. موارد جدی‌تر واریس احتمالاً نیازمند جراحی اسکلروتراپی با لیزر و تغییرات سبک زندگی خواهد بود.
درمان با لیزر داخل رگی
جراحی با لیزر نوعی از درمان واریس است که با استفاده از یک لیزر، انرژی لیزر را به داخل پا می‌فرستد و در نتیجه سیاهرگ‌ها به آرامی محو شده و از بین می‌رود. این درمان واریس‌های محدود و رگ‌های عنکبوتی را نیز درمان می‌کند. این فرآیند با ایجاد یک سوراخ کوچک در پا شروع می‌شود و متخصص یک کاتتر (لوله باریک) کوچک را به داخل سیاهرگ می‌فرستد. متخصصین از یک لیزر فیبری باریک استفاده می‌کنند که با حرارت دهی به سیاهرگ‌ها باعث فروریختن دیواره آنها می‌شود. این درمان نسبتاً بدون درد است، مخصوصاً در مقایسه با روش‌های قدیمی درمان واریس.
اسکلروتراپی
در اسکلروتراپی پزشک با تزریق محلول سالین (آب نمک) به رگ‌های کوچک – یا متوسط – مبتلا به واریس درمان را انجام می‌دهد. از اسکلروتراپی با فوم نیز می‌توان برای رگ‌های بزرگ استفاده کرد. در این درمان از فومی استفاده می‌شود که رگ‌ها را می‌بندد. هم فوم و هم محلول باعث بسته شدن رگ و در نتیجه از بین رفتن آن می‌شود. با اسکلروتراپی مشکلات زیبایی شناختی واریس و همچنین تورم، سوزش و گرفتگی‌های شبانه نیز درمان خواهد شد.
آنژیوپلاستی استنت
آنژیوپلاستی استنت یک فرآیند درمانی است که سیاهرگ‌های مسدود شده را باز می‌کند، به خصوص، در افرادی که دچار تجمع پلاک در رگ‌های خود هستند که مانع از جریان یافتن خون می‌شود. برای این فرآیند از یک کاتتر در پای بیمار استفاده می‌شود تا سیاهرگ را باز کرده تا خون بتواند جریان خود را به سمت قلب پیدا کند. متخصص یک بالون کوچک را داخل سیاهرگ باد می‌کند تا آن را باز کند.
تغییر سبک زندگی
- ممکن است متخصص از شما بخواهد تغییرات خاصی را در سبک زندگی خود ایجاد کنید تا زمینه ابتلا به واریس در شما کاهش یابد. متخصصین می‌توانند به شما توصیه کنند تا فعالیت جسمانی خود را افزایش دهید تا جریان خون در پاهایتان افزایش یابد.
- متخصصین به بیماران مبتلا به واریس توصیه می‌کنند تا برای کاهش فشار ناخواسته بر سیاهرگ‌های خود وزن خود را کاهش دهند.
- همچنین شاید متخصص توصیه کند از یک رژیم غذایی با سدیم کم استفاده کنید تا از تورم جلوگیری شود.
- همچنین به بیماران توصیه می‌شود از استفاده از کفش‌های پاشنه بلند خودداری کرده و پاهایتان را در صورت امکان بالاتر از بدن قرار دهید تا جریان خون در پاهایتان بهبود یابد.
- جوراب واریس جوراب‌های تنگ و بلندی هستند که شما باید در زمان بیداری خود از آنها استفاده کنید تا تورم در پاهایتان کاهش یابد. این جوراب‌ها جریان خون را بهبود می‌بخشد، مخصوصاً در بیمارانی که دائماً حرکت می‌کنند. جوراب‌های واریس احتمال لختگی خون را کاهش می‌دهد، به خصوص برای کسانی که برای مدتهای بسیار طولانی می‌نشینند.
عوارض محتمل واریس در مردان
برخی از عوارض واریس در مردان عبارتند از:
ترومبوز سیاهرگی عمقی
از دلیل واریس در مردان مهمتر عوارض محتمل ناشی از واریس است. ترومبوز سیاهرگی عمقی که به آن DVT نیز گفته می‌شود، عارضه‌ای است که شاخصه آن تشکیل لخته خون در یک یا چند سیاهرگ عمقی در بدن است. معمولاً این عارضه در پاها رخ می‌دهد و باعت درد و تورم می‌شود، ولی ممکن است هیچگونه علائم بالینی به خصوصی نیز نداشته باشید. لختگی خون پتانسیل قطع جریان خون و در نتیجه آمبولی ریه را دارد که عارضه‌ای مرگبار است. اگر کسی در خانواده شما به این عارضه مبتلاست، احتمال ابتلای شما نیز به این عارضه بیشتر از سایرین خواهد بود. دراز کشیدن برای مدت طولانی یا فلج شدن و همچنین جراحت یا جراحی نیز می‌تواند منجر به ترومبوز سیاهرگی عمقی در مردان شود. با افزایش سن، بیشتر مستعد ترومبوز سیاهرگی عمقی خواهید شد.
زخم پا
بیماری زخم پا باعث در هم شکستن پوست در پا می‌شود. معمولاً این بیماری به شکل یک لکه با رنگی متفاوت از رنگ پوست بروز می‌کند. با وارد شدن هوا و باکتری‌ها به محل آسیب دیدگی بافت، این عارضه منجر به بروز زخم‌های دردناکی می‌شود که با نام زخم پا شناخته می‌شوند. زخم وریدی شایع‌ترین نوع این بیماری است که در بیش از ۹۰ درصد موارد زخم پا دیده می‌شود. اکثر موارد زخم پا در یک الی دو هفته درمان می‌شود ولی اگر بیشتر طول کشید، باید به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است به درازا کشیدن بهبودی به معنای عدم کارکرد صحیح وریدها باشد.
تاکیکاردی سوپرمنتریکال
تاکیکاردی سوپرمنتریکال، که گاهی اوقات از آن به عنوان SVT نیز یاد می‌شود، عارضه‌ای است که مشخصه آن بالا رفتن غیر طبیعی ضربان قلب است که از مشکلات ریتمیکی ناشی می‌شود که در بطن‌های بالایی قلب آغاز می‌شوند. در بیماران مبتلا به این بیمار، پالس‌های الکتریکی سیگنال‌های اشتباهی به قلب می‌فرستند تا ضربان انجام دهد، که باعث می‌شود قلب با سرعت بسیار بالایی ضربان کند. این بیماران احساس تنگی نفس، تپش قلب، تعریق، سبکی در سر، سر گیجه یا احساس کوبیدن قلب به جدار قفسه سینه یا غش را دارند. واریس در بیماران مبتلا به این بیماری به این دلیل رخ می‌کند که وریدها و شریان‌ها باید سخت کار کند تا بتوانند پاسخگوی ضربان بالای قلب باشند. وقتی که وریدها سخت‌تر کار کنند، فشار زیادی به آنها وارد می‌شود و در نتیجه در برخی افراد واریس شکل می‌گیرد.
بافت زیر پوستی سفت شده (لیپودرماتوسلرز)
بافت زیر پوستی سفت شده (لیپودرماتوسلرز) عارضه‌ای است که پوست را در بخش‌های پایینی پا تغییر می‌دهد. این عارضه باعث درد، تغییر در رنگ پوست، سفت شدن پوست و تورم می‌شود. علت این عارضه مشخص نیست ولی ممکن است چاقی بیش از حد یا نارسائی وریدی باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری شود. اگرچه این عارضه در زنان شیوع بیشتری دارد ولی در میان مردان نیز دیده می‌شود.
عفونت‌های سیاهرگی
گاهی اوقات، به نظر می‌رسد می‌توان وریدها را از روی سطح پوست دید که این عارضه در نتیجه وجود عفونت در سیاهرگ‌ها یا در سلول‌های پیرامون سیاهرگ‌ها ایجاد می‌شود. این عارضه در میان کسانی که به اختلال سیستم خود ایمنی مبتلا هستند یا بیماری‌هایی همچون دیابت دارند گسترش بیشتری دارد.
ورم بافته‌های زنبوری یک عفونت است که باعث برجستگی وریدها می‌شود. ممکن است این عارضه باعث ایجاد حرارت، حساسیت، قرمزی و تورم شود. این عارضه می‌تواند به وریدها گسترش یافته و آنها را متورم کند. ممکن است در نواحی مبتلا به عفونت رگه‌های قرمز دیده شود.
بی حسی
بی حسی در پاها در نتیجه نوروپاتی ناشی از دیابت یا سایر عارضه‌های عصبی می‌تواند درد ناشی از جراحت را از بین ببرد. بی حسی می‌تواند باعث از بین رفتن یا اشتباه گرفتن عارضه با واریس شدید شده و تنها یک متخصص می‌تواند تفاوت بین این دو را تشخیص دهد.
