۱۷ راه درمان بیماری واریس و علائم واریس پا

واریس پا حداقل یک نفر از هر چهار نفر را مبتلا می‌کند و در زنان بیشتر شایع است و با افزایش سن نیز احتمال ابتلا به آن بیشتر می‌گردد. رگ‌های واریسی، رگ‌های متورمی هستند که در زیر پوست قرار گرفته‌اند و می‌توان آن‌ها را دید و حس کرد. این رگ‌ها در پاها ایجاد می‌شوند. رگ‌های واریسی با اینکه می‌توانند ظاهر ناخوشایندی داشته باشند، اما در بیشتر افراد مشکلی ایجاد نمی‌کنند. اگر علائم این بیماری را داشته باشید، روش‌های مختلفی می‌توانند به بهتر شدن ظاهر و احساس پاهای شما کمک کنند.

رگ‌های واریسی پا چه هستند؟

رگ‌های واریسی، رگ‌های خونی غیرعادی و متسعی و پیچدار می‌باشند که در اثر تضعیف دیواره‌ی رگ ایجاد می‌شوند. این رگ‌ها ممکن است بصورت خوشه‌هایی از رگ‌های آبی یا بنفش ظاهر شوند و گاهی اوقات با مویرگ‌های نازک قرمز تحت عنوان رگ‌های عنکبوتی (گروهی از رگ‌های خونی کوچک که نزدیک به سطح پوست قرار گرفته‌اند) احاطه شده‌اند. رگ‌های واریسی یا عنکبوتی می‌توانند هر جایی ظاهر شوند اما اغلب بر روی پاها و ناحیه‌ی لگن بروز پیدا می‌کنند. واریس همچنین می‌تواند بر روی صورت و دست‌ها نیز مشاهده شود.

انواع رگ‌های واریسی

انواع مختلفی از رگ‌های واریسی وجود دارند از جمله:

• ورید صافن (واریس طنابی) بزرگ
• ورید صافن (واریس طنابی) کوچک
• واریس شاخه‌ای
• واریس ناحیه تناسلی
• رگ‌های عنکبوتی

رگ‌های واریس در برابر رگ‌های عنکبوتی، آیا این دو اصطلاح برای یک بیماری استفاده می‌شوند؟

بسیاری از مردم، این دو اصطلاح را گاهاً به جای هم به کار می‌برند، این دو عارضه پوستی، در واقع با هم متفاوتند. هرچند ممکن است علل آنها مشابه باشد ولی ظاهرشان شبیه هم نیست.

• رگ‌های عنکبوتی معمولاً همچون تارهای عنکبوت، مانند خطوط ظریفی به نظر می‌رسند. برخی افراد رگ‌های عنکبوتی را به خوشه ستارگان توصیف می‌کنند، زیرا در ظاهر، این عارضه چندین و چند نقطه سیاه رنگ است که در یک ناحیه و اکثراً زیر سطح پوست تجمع کرده‌اند.
• رگ‌های عکبوتی مانند رگ‌های واریس روی پا، پشت ران، ساق، مچ و کف پا ظاهر می‌شوند. رگ‌های عنکبوتی معمولاً کوچکتر از رگ‌های واریس هستند و همچنین به اندازه رگ‌های واریس دردناک نبوده و باعث بروز علائم بالینی نمی‌شوند، زیرا روی سطح پوست قرار گرفته‌اند. بیماری مشابه دیگری نیز وجود دارد، به نام رگ‌های شبکه‌ای؛ که از رگ‌های عنکبوتی بزرگتر و از رگ‌های واریس کوچکتر است.

علت ایجاد واریس در پا چیست؟

از دلایل ایجاد رگ‌های واریسی در پا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش سن
• جنس مونث (تغییرات هورمونی در اثر بلوغ، بارداری و یائسگی می‌تواند منجر به واریس شود و مصرف قرص‌های ضد بارداری این خطر را افزایش می‌دهد)
• داشتن دریچه‌های معیوب در حین تولد
• چاقی
• واریس در بارداری
• سابقه ایجاد لخته‌های خون در پاها
• نشستن یا ایستادن طولانی مدت
• سابقه‌ی خانودگی ابتلا به واریس

نشانه‌های این عارضه چیست؟

علائم واریس عبارتند از:

• رگ‌های به رنگ بنفش یا آبی
• رگ‌هایی که بصورت پیچ‌خورده و برآمده ظاهر می‌شوند؛ اغلب مانند ریسمان‌هایی بر روی پاها هستند.
• سنگینی،درد و فشار واریس
• رگ‌های بیرون‌زده و متورم
• رگ‌های کوچک‌تری به نام رگ‌های عنکبوتی که می‌توانید بر روی سطح پوست مشاهده کنید.
• گرفتگی عضلات ران یا ساق پا (اغلب در شب)
• تورم خفیف پاها یا مچ پا
• خارش

اگر جریان خون در رگ‌ها بدتر شود، علائم آن شامل موارد زیر می‌باشد:

• ورم پا
• درد پا یا ساق پا پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
• تغییرات رنگ پوست در پا یا مچ پا
• پوست خشک، قرمز و پوسته پوسته شده که به راحتی ترک می‌خورد.
• زخم‌های واریسی در پوست که به آسانی بهبود پیدا نمی‌کنند.
• زخم شدن و سخت شدن پوست پا و مچ پا (می‌تواند به مرور زمان رخ دهد)
• ترومبوز وریدی عمقی (واریس حاد)

چه فاکتورهایی احتمال ابتلا به این بیماری را بالا می‌برد؟

بعضی از دلایل زمینه‌ای که موجب بروز این بیماری می‌شوند عبارتند از:

• تغییرات هورمونی، مانند بارداری یا یائسگی مطالعات نشان می‌دهند که زنان بعلت تأثیرات هورمونی، بیشتر از مردان در معرض ابتلا به واریس هستند. دانشمندان بر این عقیده‌اند، که هورمون‌های غالب زنان باعث رها شدن مکرر رگ‌ها شده و احتمال نشت خون را، مخصوصاً در ایام بارداری، بلوغ، مصرف قرص‌های ضد بارداری یا در ایام نزدیک به یائسگی افزایش می‌دهد. زنان باردار همچنین مقدار زیادی خون برای پشتیبانی از جنین در حال رشد تولید می‌کنند و به همین دلیل، چون در ایام بارداری، باید بر نیروی جاذبه و فشار کودک غلبه کنند، احتمال نشت خون در پاها یا نزدیک به شکم آنها بیشتر است.
• اختلالات ساختاری (مادرزادی) وریدها
• وریدهای ملتهب یا لخته‌های خونی داخل ورید
• جراحت‌های وریدی، بیماری قلبی یا وجود مانعی در رگ که مانع از جریان طبیعی خون شود.
• افزایش وزن: هنگامی که وزن شخص افزایش می‌یابد، اگر التهاب بدن وی افزایش یابد، امکان کُند شدن جریان خون وجود دارد، بعلاوه وقتی وزن شخص افزایش می‌یابد وریدها برای رساندن خون به سرتاسر بدن، تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرند.

آیا وریدهای واریسی مشکلی جدی هستند که باید  نگران شویم؟

در بیشتر مواقع ورید واریسی هیچ علائمی ندارد و بیشتر یک مشکل زیبایی است و تأثیر زیادی در مشکلات جدی سلامتی ندارد. مقدار خونی که از ورید نشت می‌کند کم است و مقدار بیشتر خون نیز به قلب باز می‌گردد. هرچند نشت خون می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در جریان عادی خون باشد. در بعضی موارد، ممکن است رگ‌های واریسی تخریب شده و باعث مشکلاتی همچون زخم‌های باز روی سطح پوست و تورم شوند. در صورت وجود علائم دردناک، شایع‌ترین آنها درد عضلات یا تورم مچ پا و پاهاست که می‌تواند باعث دشواری در خواب، کار و ورزش شود. بعضی افراد، مخصوصاً زنان حامله، می‌توانند علائمی همچون سنگینی یا پُری پاها، ناآرامی، خستگی، درد، گرفتگی عضلات، زخم‌های پوستی و خارش و ضخیم شدن و تغییر رنگ پوست را نشان دهند. همچنین احتمالی اندکی وجود دارد که وریدهای واریسی باعث ایجاد لخته خونی (thrombophlebitis) شوند، که در آن صورت، باید فوراً به فکر درمان این بیماری بود.

عوارض واریس چیست؟

عوارض واریس با اینکه نادر می‌باشند اما عبارتند از:

• زخم واریسی: زخم‌های به شدت دردناک ممکن است در نزدیکی رگ‌های واریسی بویژه در نزدیک مچ پا ایجاد شوند.
• لخته شدن خون: گاهی اوقات رگ‌های موجود در عمق پا بزرگ می‌شوند. در این موارد ممکن است پا به مقدار قابل ملاحظه‌ای متورم شود.
• خونریزی: گاهی اوقات رگ‌های بسیار نزدیک به پوست ممکن است از هم گسیخته شوند. این امر معمولاً تنها موجب خونریزی جزئی می‌گردد.

چه وقتی باید به دنبال درمان باشیم؟

در حالیکه اکثر رگ‌های وریدی خطری برای سلامت عمومی بیمار محسوب نمی‌شوند، ولی در برخی مواقع این رگ‌ها می‌توانند باعث بروز مشکلاتی شوند که دیگر درمان آن اجتناب ناپذیر شود. اگر مبتلا به واریس هستید و هرکدام از علائم زیر را داشتید باید به پزشک مراجعه کنید:

• تورم ناگهانی پا
• قرمزی و گرمی اطراف رگ‌ها
• تغییر در ضخامت یا رنگ پوست
• خونریزی از رگ‌ها و اطراف آنها
• برآمدگی‌های تُرد بر روی پا
• زخم‌های باز

پزشکان چگونه این عارضه را تشخیص می دهند؟

تشخیص واریس توسط متخصص انجام می‌شود و شامل موارد زیر می‌باشد:

سونوگرافی داپلر

در این آزمایش از اسکن سونوگرافی برای تهیه اطلاعاتی از جهت جریان خون در رگ‌ها استفاده می‌شود. سونوگرافی داپلر را همچنین می‌توان برای کنترل لخته‌های خونی یا انسداد رگ‌ها استفاده کرد.

سونوگرافی داپلکس رنگی

یک اسکن سونوگرافی دوپلکس رنگی، تصاویری رنگی از ساختار رگ‌ها تهیه می‌کند. این امر به متخصص اجازه می‌دهد تا اختلالات موجود در رگ‌ها تشخیص داده شوند. این آزمایش همچنین سرعت جریان خون را اندازه‌گیری کند.

فتوپلتیسموگرافی

فتوپلاتیسموگرافی تکنیکی است که تغییرات در حجم اندام بدن را اندازه می‌گیرد.

ونوگرافی

روش ونوگرافی شامل تزریق یک محلول حاجب به رگ و سپس تصویربرداری با اشعه ایکس برای مشاهده فرایند رفلکس وریدی است.

سی‌تی‌اسکن و ام آر آی

سی‌تی‌اسکن و ام آر آی به شناسایی واریس کمک می‌کنند زیرا در تشخیص ترومبوز وریدی عمقی موثر هستند.

سونوگرافی داخل عروقی

این روش یک تکنولوژی جدید است که در آن یک پروب سونوگرافی کوچک از طریق انتهای کاتتر به داخل رگ وارد می‌شود تا بتوان رگ‌هایی که تنگ شده یا تحت فشار گرفته‌اند را مشاهده کرد.

هدف از درمان واریس چیست؟

غالباً درمان واریس به دلایل زیر ضروری است:

• برای تسکین علائم، اگر واریس شما باعث درد یا ناراحتی شود.
• برای درمان مشکلات، نظیر زخم‌های پا، تورم یا تغییر رنگ
• برای مشکلات زیبایی شناختی

درمان خانگی واریس پا

لباس‌های بپوشید که تنگ نیستند و محدودیتی برای جریان خون ایجاد نکنند

پوشیدن لباس‌های تنگ ممکن است محدودیت‌هایی در جریان خون ایجاد کند. بعضی افراد متوجه می‌شوند که پوشیدن لباس‌های گشادی که در جریان خون به بخش تحتانی بدن محدودیتی ایجاد نمی‌کنند، موجب بهبود در گردش خونشان می‌شود.

پوشیدن کفش‌های تخت به جای کفش‌های پاشنه بلند نیز ممکن است به بهبود رگ‌های واریسی در پاها کمک کند.

پاها را بالا نگه دارید 

بالا نگه داشتن پاها، در حالت ایده آل در سطح قلب یا بالاتر از آن، به بهبود گردش خون کمک می‌کند. این کار باعث کاهش فشار در رگ‌های ساق پا شده و نیروی گرانش کمک می‌کند تا خون به راحتی به قلب برگردد.

اگر قرار باشد برای مدت طولانی مثلا برای کار یا استراحت بنشینید، لازم است پاهای خود را بالا نگه دارید.

ماساژ 

ماساژ آرام مناطق آسیب دیده به گردش خون در رگ‌ها کمک می‌کنند. برای دست‌یابی به نتایج بهینه می‌توانید از روغن‌های ماساژ ملایم یا کرم‌های مرطوب کننده استفاده کنید.

پرهیز از فشار مستقیم روی رگ‌ها ، از این مهم است ، زیرا این ممکن است به بافت‌های شکننده آسیب برساند.

درمان واریس پا در طب سنتی

طب سنتی و داروهای خانگی می‌توانند در درمان واریس پا مفید باشند. مصرف موارد زیر به کاهش رگ‌های واریسی کمک می‌کنند:

• سرکه سیب
• روغن زیتون
• فلفل هندی
• سیر
• جعفری

درمان واریس پا با ورزش

ورزش می‌تواند در کاهش رگ‌های واریسی موثر باشد. این ورزش‌ها باید تحت نظارت یک متخصص انجام شوند.

فعال و پر تحرک باشید

از نشستن برای مدت طولانی خودداری کنید. اگر شخصی برای کار خود مجبور باشد برای مدت طولانی بنشیند ، باید هدف سعی کند هر از گاهی از جای خود برخاسته و کمی در اطراف حرکت کرده و یا موقعیت خود را بطور مکرر تغییر دهد تا خون بتواند به راحتی جریان داشته باشد.

از روی هم انداختن پاها در حالت نشسته خودداری کنید ، زیرا این کار ممکن است جریان خون به پاها و ساق پاها را محدودتر کند، که خود این ممکن است مشکلات گردش خون را بیشتر کند.

بهترین ورزش‌ها برای درمان واریس 

اگر به واریس پا مبتلا هستید، بهترین ورزش‌ها برای شما تمرینات کم فشار هستند. چنین تمریناتی به کاهش ناراحتی و درد ناشی از واریس کمک کرده و از بدتر شدن آن‌ها جلوگیری می‌کند. شما می‌توانید با یک متخصص عروق در مورد بهترین ورزش‌ها و گزینه‌های درمانی برای واریس مشورت کنید.

دوچرخه سواری یا پدال زدن 

دوچرخه‌سواری برای ورزش دادن ماهیچه‌های ساق پا بسیار عالی است. حتی اگر واقعاً نمی‌توانید دوچرخه سوار شوید ، می‌توانید از دوچرخه ثابت یا دستگاه الپتیکال استفاده کنید. حتی اگر این تجهیزات ورزشی را در اختیار نداشته باشید ، در خانه می‌توانید با پاهایتان دوچرخه بزنید به این صورت که در حالی که به پشت دراز کشیده‌اید ، با پاهای خود به آرامی دوچرخه بزنید. این نوع تمرین برای رگ‌های پا مفی است..

 پیاده روی

پیاده روی منظم، حداقل ۳۰ دقیقه در روز، و ۵ روز در هفته به تسکین درد ناشی از واریس کمک می‌کند. پیاده روی ورزشی کم فشار است که فشار زیادی بر مفاصل وارد نمی‌کند. پیاده روی همیشه بهتر از نشستن یا ایستادن است و بهترین ورزش برای عضلات پاها است. دویدن نیز مفید است ، اما سعی کنید در یک مسیر مخصوص دو یا روی چمن بدوید.

بالا بردن پاها

بیشتر افراد برای کارشان تقریبا تمام روز خود را جلوی لپ تاپ می‌گذرانند یا روی یک صندلی می‍نشینند ، در چنین حالتی بالا بردن پاها تمرین آسانی است که در حین کار می‌توان انجام داد. طوری بنشینید که پشتتان صاف باشد. ابتدا یکی از پاها را مستقیم بلند کنید مدتی آن را در این حالت نگه دارید سپس آن را به آرامی پایین بیاورید و حرکت را با پای دیگر تکرار کنید. حرکت بالا بردن پا را می‌توان در حالت نشسته یا ایستاده انجام داد. این ورزش باعث افزایش گردش خون در رگ‌های ساق پا می‌شود.

لانژ 

در حالی که پاهایتان را از هم باز کرده‌اید صاف بایستید. یک قدم به جلو بردارید و زانوی خود را طوری خم کنید که زانو کاملا بالای مچ پا قرار بگیرد. چند ثانیه‌ای در این حالت باقی بمانید. به آرامی پای خود را صاف کرده و به حالت اولیه برگردید. این تمرین را برای پای دیگرتان نیز تکرار کنید. زمانی که با پاهاب صاف ایستادید، به آرامی روی پنجه پاهای خود بلند شده و دوباره به حالت قبل برگردید.

برای مشورت درباره بهترین ورزش برای واریس، همیشه می‌توانید به یک پزشک متخصص عروق در یک کلینیک بیماری‌های عروقی در نزدیکی محل زندگیتان مراجعه کنید.

در صورت ابتلا به رگهای واریسی، از انجام چه ورزش‌هایی باید خودداری کرد؟ 

در صورت ابتلا به رگهای واریسی ، باید از هر ورزش‌ شدید و پر فشاری اجتناب کنید. هرچند دوی آرام و دویدن تمرینات هوازی بسیار خوبی برای عضلات ساق هستند ، اما بر مفاصل و رگ‌های پا تأثیر منفی می‌گذارند.

وزنه برداری و وزنه زدن نیز فعالیت‌های پر فشار دیگری هستند که گردش خون وریدی را تشدید می‌کنند. در زمان بلند کردن وزنه‌ها ، فشار خون شکمی افزایش می‌یابد که این مانع از جریان خون به سمت قلب می‍شود، خون وریدی در رگ‌های ساق جمع شده و فشار و رفلاکس وریدی افزایش یافته و باعث ایجاد واریس در پا می‌شود. اگر وزنه می‌زنید، تمرینات پر تکرار با وزنه‌های سبکتر را انتخاب کنید.

از تمرینات یوگای طولانی مدت برای عضلات شکم و نیز حرکات کرانچ و دراز و نشست نیز خودداری کنید.

بدانید که اگر ورزش برای در بهبود واریس موثر نیست (که اغلب هم همین طور است) ، نباید وحشت کنید یا دلسرد شوید. گزینه‌های غیر جراحی دیگری نیز برای درمان واریس وجود دارند.

بهترین راه درمان سریع و قطعی واریس چیست؟

براساس مطالب سایت vascular.org درباره مقاله “واریس پا ” راه‌های زیر برای درمان واریس وجود دارد:

دارو برای درمان واریس پا

داروها به طور کلی برای درمان واریس پا استفاده نمی‌شود.

کرم واریس

چندین نوع کرم  و پماد برای کاهش رگ‌های عنکبوتی و عروق واریسی موجود می‌باشد.

جوراب‌های واریس

جوراب‌ واریس بطور مداوم پاها را فشرده کرده و به حرکت موثر خون توسط رگ‌ها و عضلات پا کمک می‌کنند. پیش از آن که استفاده از جوراب واریس را به شما توصیه کنیم، باید آزمایشی تحت عنوان ازمایش دوپلر انجام دهید تا جریان خونتان بررسی شود. جوراب واریس بگونه‌ای طراحی شده تا بطور یکنواخت بر پای شما فشار وارد کند تا جریان خون بهبود یابد. معمولاً این جوراب‌ها دور مچ پا تنگ‌تر بوده و هرچه بالاتر می‌آیند، گشادتر می‌شوند. این نوع طراحی برای تحریک جریان خون برای رفتن به سمت قلب است. استفاده از این نوع جوراب‌ها می‌تواند ناراحتی و تورم ناشی از واریس را در پاها کاهش دهد. ولی مشخص نیست که آیا جوراب‌های واریس از بدتر شدن وضعیت واریس یا بروز واریس تازه جلوگیری می‌کند یا خیر. پزشکان تنها در صورتی استفاده از این جوراب را به بیمار توصیه می‌کنند که سایر روش‌های درمانی برای شما جوابگو نباشد. اگر باردار هستید و دچار واریس شده‌اید، امکان دارد پزشک، استفاده از جوراب‌های واریس را در مدت بارداری به شما توصیه کند. جوراب‌های واریس در سایزهای مختلف و با فشارهای متفاوت قابل خریداری هستند. توصیه می‌شود که اکثر افراد مبتلا به واریس از جوراب‌های کلاس ۱ (فشار کم) یا کلاس دو (فشار متوسط) استفاده کنند. همچنین این جوراب‌ها در انواع زیر قابل خریداری هستند:

• رنگ‌های مختلف
• طول‌های مختلف، بعضی تا زانو بالا می‌آیند و بعضی دیگر تا روی ران‌ها را نیز می‌پوشانند.
• استیل پاهای مختلف، برخی تمام پا را می‌پوشانند ولی  بعضی جوراب‌ها تا پس ازانگشتان پا را می‌گیرند.

در صورت ابتلا به ناتوانی وریدی شاید نیاز باشد تا آخر عمر از جوراب‌های واریس استفاده کنید (ناتوانی‌هایی همچون سد کنندگی یا مشکلاتی با دریچه‌های وریدی) در این موارد، باید حتی پس از جراحی برای درمان ورید همچنان از این جوراب‌ها استفاده کنید.

درمان با لیزر

متخصصین از تکنولوژی جدیدی در درمان لیزری برای درمان رگ‌های واریسی و عنکبوتی کوچک‌تر استفاده می‌کنند. لیزر با فرستادن پروتوهای قوی نور به رگ عمل می‌کند و موجب می‌شود که رگ به آرامی محو و ناپدید گردد.

اسکلروتراپی

در روش اسکلروتراپی، پزشک محلولی را به رگ‌های کوچک و متوسط تزریق می‌کند که موجب زخم و بسته شدن رگ‌ها می‌گردد. چند هفته پس از درمان واریس پا، این رنگ‌ها باید ناپدید شوند. با اینکه ممکن است یک رگ به بیش از یک تزریق نیاز داشته باشد، اما اسکلروتراپی در صورت انجام صحیح بسیار موثر خواهد بود.

اسکلروتراپی با فوم برای رگ‌های بزرگ

اسکلروتراپی برای یک رگ بزرگ با محلول فوم نیز یک درمان ممکن برای بستن رگ می‌باشد. این روش، تکنیکی جدیدتر است.

لیزر داخل عروق (EVLT)

در این روش از فیبرهای نازک لیزر داخل رگ برای بستن رگهای واریس بزرگ استفاده می‌شود. نمونه این درمان در سایت  drmehdikarimi.com قابل مشاهده است.

رادیوفرکوئنسی

روش رادیوفرکوئنسی (RF) شامل عبور دادن یک پروب به داخل یکی از رگ‌های بلندتر واریسی با استفاده از سونوگرافی است. انرژی ناشی از رادیوفرکوئنسی موجب گرم شدن رگ و در نتیجه بسته شدن آن می‌گردد.

درمان‌های جراحی

چند روش درمانی جراحی برای بیماری واریس پیشرفته وجود دارد که عبارتند از:

• برداشتن ورید: این روش شامل بستن رگ پیش از رسیدن به یک رگ عمقی و برداشتن رگ از طریق برش‌های کوچک می‌باشد.
• فلبکتومی: پزشک رگ‌های واریسی کوچک را از طریق چند سوراخ پوستی بسیار ریز برمی‌دارد.
• جراحی اندوسکوپی رگ: به این عمل تنها در موارد پیشرفته که زخم‌های واریسی بوجود آمده باشد و سایر روش‌ها موفقیت‌آمیز نباشند، نیاز پیدا می‌شود.

آیا می‌توان از واریس پا پیشگیری کرد؟

براساس مطالب سایت medlineplus در مقاله “Varicose Veins” برای پیشگیری از شدت یافتن بیماری واریس می توان اقداماتی کرد. ابتلا به واریس دلایل مختلفی دارد. عواملی که احتمال ابتلا به واریس را افزایش می‌دهد عبارتند از سن، سابقه خانوادگی، جنس مونث، بارداری، چاقی، جایگزینی هورمونی یا جلوگیری از بارداری، نشستن یا ایستادن طولانی مدت و غیره. بعضی از این عوامل (مانند سابقه خانوادگی یا سن) را به سختی می‌توان پیشگیری کرد. ولی آیا راهی برای پیشگیری از بروز واریس وجود دارد؟

متأسفانه پاسخ منفی است. هرچند می‌توان از وخیم‌تر شدن واریس جلوگیری کرد. همچنین می‌توان با در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم، مشکلات وریدی را تا جای ممکن به تعویق انداخت. در ادامه نکاتی در این زمینه اشاره می‌شود:

از نشستن یا ایستادن طولانی مدت بپرهیزید

نشستن یا ایستادن در یک وضعیت، آن هم برای مدت طولانی، حرکت خون به سمت قلب و بر خلاف جاذبه را سخت می‌کند. این کار باعث افزایش فشار خون در رگ‌ها می‌شود. این امر در نهایت منجر به نشت خون از رگ‌ها در اطراف قوزک، کف و ساق پا شده و در اغلب اوقات دردناک و متورم می‌شود. حرکت کردن فشار وریدی را کم کرده و جریان خون را بهبود می‌بخشد. اگر پشت میز نشین هستید و انبوهی از مشغله نمی‌گذارد تا از پشت میز تکان بخورید، می‌توانید تمرینات ساده زیر را انجام دهید:

• پاهایتان را بازی دهید.
• قوزک خود را بکشید.
• زانوهای خود مانند حالت رژه رفتن خم کنید.
• سعی کنید برای سه بار در روز وهر بار ۱۵ دقیقه پاهای خود را بالا بیاورید. اگر پاها را از قلب خود بالاتر بیاورید باعث بی اثر شدن جاذبه زمین خواهید شد. در نتیجه جریان خون بهتر و تورم قوزک پای کمتری خواهید داشت.

 از جوراب واریس استفاده کنید

جوراب واریس می‌تواند در حفظ حالت و موقعیت مناسب دریچه‌های وریدی به شما کمک کنند. استفاده از این جوراب‌ها باعث تسهیل در عملکرد رگ‌ها شده و نشت خون، تورم و درد را کاهش می‌دهد. همچنین ممکن است پس از استفاده از این جوراب‌ها، گرفتگی عضلات در شب کمتر به سراغتان بیاید. انواع مختلفی از جوراب واریس بر حسب میزان فشار آن وجود دارد که می‌توانید بسته به میزان آسیب دیدگی رگ‌هایتان از آنها استفاده کنید. پیش از انتخاب جوراب بر حسب میزان فشار با پزشک خود مشورت کنید. در این جوراب‌ها چهار درجه فشردگی وجود دارد: سست، متوسط، تنگ، خیلی تنگ.

در پیش گرفتن سبک زندگی سالم

واریس می‌تواند بخاطر عوامل احتمالی خطر پیش آید که در حیطه توانایی شما برای پیشگیری از آنها نیست. به همین دلیل، باید زندگی سالمی را در پیش گرفت تا از آسیب‌های بیشتر به رگ‌ها جلوگیری کرد. چاقی به همراه فشار خون بالا یکی از عوامل تشدید کننده واریس است. مصرف غذاهای سالم سرشار از کربوهیدرات، میزان مورد نیاز پروتئین و چربی‌های سالم بهترین شیوه پیشگیری از وخامت بیشتر واریس است. از مصرف غذاهای پرنمک پرهیز کنید و غذاهای حاوی فیبر و پتاسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. به اندازه کافی آب بنوشید، آبرسانی کافی به بدن یعنی خون‌رسانی بهتر

ورزش کردن باید جزئی از عادت‌های شما باشد

موثرترین ورزش برای پیشگیری از واریس پا، راه رفتن است. یوگا نیز یکی دیگر از ورزش‌های بسیار موثر در پیشگیری از واریس پا است. در یوگا شما می‌تواند انواع حرکاتی را انجام دهید که پاهایتان را بالاتر از قلبتان می‌آورد. به این حرکات وارونگی گفته می‌شوند، از جمله این حرکات می‌توان به روی سر ایستادن، روی شانه ایستادن و پاها را به دیوار تکیه دادن اشاره کرد. یوگا همچنین می‌تواند عمیق‌ترین لایه‌های عضلات را در ساق و همسترینگ کش دهد. عضلات عمقی می‌توانند تا حدودی به عملکرد بهتر دریچه‌های وریدی کمک کنند. از این حرکات کششی می‌توان به Downward-Facing Dog Pose، اکثر حرکات خم کردن زانو و حرکت سلام به خورشید اشاره کرد. سایر ورزش‌های مفید عبارتند از: شنا و دوچرخه سواری

وضعیت‌های خوابیدن برای زنان باردار

بارداری یکی از اصلی‌ترین دلایل واریس پا است. خوابیدن بر پهلوی چپ می‌تواند از بروز واریس پا جلوگیری کرده و علائم آن را در صورت ابتلا کاهش دهد. این وضعیت خوابیدن به کاهش فشاری که رحم به رگ‌های بزرگ خونی در ناحیه لگن وارد می‌کند، کمک کند. این رگ‌ها در سمت میانه راست بدن قرار دارند.

سوالات متداول بیماری واریس

برخی از سوالات رایج درباره بیماری واریس پا عبارتند از:

نحوه پوشیدن جوراب واریس چگونه است؟

باید جوراب واریس را تا جای ممکن بلافاصله بعد از بیدار شدن پوشیده و قبل از خواب از پای خود درآورید. امکان دارد استفاده از این جوراب‌ها خوشایند نباشند بخصوص در هوای گرم، ولی به خاطر داشته باشید برای بهره بردن از مزایای این جوراب‌ها باید بطور صحیح از آنها استفاده کنید. جوراب‌ها را تا جای ممکن بالا بکشید تا میزان درستی از فشار به هر قسمت از پای شما وارد شود. اجازه ندهید تا جوراب‌ها از پایتان درآید وگرنه جوراب‌ها پوستتان را اذیت می‌کند. در صورتی که با جوراب ها راحت نیستید یا به نظرتان اندازه نیست، با پزشک خود مشورت کنید. امکان دارد بتوانید برای جوراب‌های اندازه سایز خود سفارش دوخت دهید. اگر پزشک استفاده از جوراب‌های سفارشی را توصیه کرد، از چندین منطقه از پایتان اندازه گیری خواهد شد تا سایز دقیق پای شما مشخص شود. اگر پاهایتان اغلب اوقات متورم هستند، باید اندازه‌گیری از پاها به صبح موکول شود، وقتی که میزان تورم در کمترین میزان خود است. اگر جوراب‌های واریس باعث خشکی پوست پاهایتان شده است، از کرم مرطوب کننده قبل از رفتن به تختخواب استفاده کنید تا رطوبت پوست پاهایتان حفظ شود. ضمناً باید حواستان به اثرات زخم روی پاها و همچنین تاول و تغییر رنگ پوست خود باشد.

نحوه مراقبت از جوراب واریس چگونه است؟

جوراب‌های واریس معمولاً باید هر ۳ تا ۶ ماه عوض شوند. اگر جوراب‌ها آسیب دیده‌اند با پزشک خود صحبت کنید زیرا امکان دارد دیگر اثربخشی خود را از دست داده باشند.

باید دو جفت از این جوراب‌ها خریداری کنید (در صورتی که برای هرپا تنها یک لنگه می‌پوشید) تا بتوانید وقتی یکی از جوراب‌ها را شسته‌اید، از جفت دیگر استفاده کنید. این جوراب‌ها را باید با دست و در آب گرم شست و به دور از حرارت مستقیم خشک کرد.

آیا زالو درمانی برای رفع واریس پا موثر است؟

درمان واریس پا با زالو، روش درمانی جایگزین است و محبوبیت خاصی نیز پیدا کرده است. هرچند نظرات متخصصین شدیداً ضد و نقیض هستند. اصلی ترین تأثیر زالو بعنوان رقیق کننده خون است. همین مسئله باعث عدم امکان انجام این روش درمانی برای گروهی از افراد که مبتلا به عدم لخته شدن خون هستند، می‌شود. تسکین موقتی درد پس از زالو درمانی بعلت تنظیم فشار خون میان وریدهای سطحی و عمیق است. گاهی اوقات حتی تأثیر زالو درمانی قابل مشاهده می‌شود: وریدهای سطحی پا حجم خود را از دست می‌دهند و این یعنی کاهش تورم. اگرچه این فرآیندی خودکار است، که به وضعیت فعلی بیمار کمک می‌کند ولی تأثیری بر دیواره رگ‌های خونی ندارد. یکی از اثرات بارز مایع شدن خون التهاب دیواره‌ رگ‌های خونی پاست. در این بیماری دیواره رگ‌های خونی تشکیل یک توده حجیم داده بودند. با گذشت زمان، دیگر دیواره رگ نمی‌تواند مقاومت کند، پاره شده و جریان خون زیر سطح پوست راه می‌افتد. انسداد رگ‌ها می‌تواند باعث مرگ شود و در صورت وقوع این مشکل باید مداخله فوری جراحی صورت گیرد. عملکرد زالو باعث کاهش چسبندگی خون می‌شود و در نتیجه توانایی آن برای کمینه شدن کاهش می‌یابد. به همین خاطر خطر لخته خونی کاهش می‌یابد. دوباره خاطر نشان می‌شود که این روش نمی‌توان جایگزین قطعی درمان شود و تنها در مراحل اولیه بیماری قابل انجام است. این نوع درمان برای واریس پا کارساز نیست.

درمان با زالو

جلسات زالو درمانی، هر چند روز برگزار می‌شود – ۴ الی ۵ بار شامل ۵ الی ۶ عمل. نیازی نیست خودتان درمان را انجام دهید، مخصوصاً استفاده از زالوهایی که در محفظه‌ای مملو از بزاق زالوها قرار دارند حاوی باکتری‌های بیماری‌زا است. در مراکز مخصوص درمانی که کار زالودرمانی انجام می‌دهند، زالوها داخل آکواریوم انداخته می‌شوند. زالو می‌تواند تا چندین ماه بدون غذا زنده بماند، به همین دلیل پس از یکبار استفاده از زالو، آن زالو دیگر بی مصرف بوده و دور انداخته می‌شود. برای بار دوم از این زالوها استفاده نمی‌شود، به همین خاطر احتمال آلودگی از بین می‌رود. روی پاها و در اطراف ورید‌های بیرون زده ۵ الی ۱۰ زالو در یک الگوی شطرنجی قرار داده می‌شوند. مدت زمان عمل می‌توند از ۵ تا ۴۰ دقیقه بنا به نظر متخصص زالو درمانی متغیر باشد. پس از پایان جلسه درمانی، محل زالو درمانی پانسمان می‌شود زیرا برای مدتی از محل مکش زالو خون و ترشحات خارج می‌شود. این امر بخاطر کاهش قدرت انعقاد خون است. پس از اتمام درمان شاید احساس ضعف، بیحالی و گاهی اوقات افزایش درجه حرارت کنید.

با واریس پا باید چه کار کرد؟

با گذشت زمان، دریچه‌های وریدی تضعیف شده و منجر به وخامت واریس پا می‌شود. نمی‌توانید با سن، جنسیت یا سابقه خانوادگی خود بجنگید. ولی در پیش گرفتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، نوشیدن منظم آب و تنظیم فشار خون همگی در حیطه اختیارتان خودتان است.