ابتلا به واریس یکی از واقعیت‌های ناخوشایند و اغلب ناراحت کننده زندگی است. شدت واریس ممکن است از بروز رگه‌های بنفش کوچکی، که با عنوان رگهای عنکبوتی شناخته می‌شوند، تا رگهای بزرگ و برجسته‌ای که باعث ناراحتی یا درد می‌شوند متفاوت باشد. بیشتر ما متوجه این موارد مشخص می‌شویم، اما در مورد رگهای واریسی که نمی‌بینیم چه؟ اگر در پاهای خود دچار احساس ناراحتی ، خارش ، درد یا گرفتگی و بی قراری هستید ، خیلی احتمال دارد که در عمق پاهای خود دچار رگهای واریسی باشید که از چشم پنهانند. چندین روش مختلف برای درمان واریس‌های عمقی که از روی پوست قابل مشاهده نیستند وجود دارد.
چه عواملی باعث ایجاد واریس می‌شوند؟
اطلاعات چندانی در مورد علل خاص واریسی شدن رگها وجود ندارد ، اما اغلب موارد واریس ارثی است و در زنان و مردان به طور یکسان بروز می‌کند ، با این تفاوت که در خانم‌ها ابتلا به واریس اغلب در سنین پایینتری اتفاق می‌افتد (که ممکن است در نتیجه نوسانات هورمونی دوران بلوغ و بارداری باشد.) واریس ممکن است در نتیجه چاقی ، بالا رفتن سن ، شغل‌هایی که مستلزم زیاد ایستادن هستند ، عدم تحرک و آسیب‌دیدگی پاها نیز ایجاد شود. واریس فقط در پاها ایجاد نمی‌شود بلکه در لگن و کشاله ران نیز ممکن است بروز پیدا کند. این امر به ویژه پس از بارداری در خانم‌ها شایع است ، اما آقایان نیز ممکن است دچار واریس در ناحیه لگن خود شوند. اگر در اطراف لگن خود علائم و عوارضی شبیه به علائم واریس دارید، ممکن است دچار واریس پنهان در این ناحیه باشید.
واریس عمقی یا پنهان چیست؟
وقتی یکی از رگهای عمقی‌تر در شبکه وریدی دچار واریس شود اگرچه از روی سطح پوست قابل مشاهده نیست، اما همچنان می‌تواند باعث ناراحتی ، تورم و درد در پاها و لگن شود. اگرچه واریس خطر چندانی ندارد، اما ممکن است در محل واریس عمقی لخته خونی تشکیل شود. در صورتی که علائمی مثل ناراحتی ، تورم ، خارش و غیره را دارید اما هیچ رگ واریسی مشاهده نمی‌کنید ، توصیه می‌کنیم برای معاینه به یک پزشک مراجعه کنید.
علائم واریس عمقی
اولین مشکلی که در مورد واریس جلب نظر می‌کند ظاهر نازیبای رگهای واریسی است. وقتی این سؤال مطرح می‌شود که آیا فردی به واریس مبتلا هست یا نه ، اولین چیزی که افراد به دنبال آن می‌گردند، وجود رگهای بزرگ آبی ، سبز یا بنفش رنگ است. اما این تنها چیزی نیست که باید به دنبال آن بگردید. در اینجا مهمترین علائم واریس را بیان می‌کنیم:
سندرم پاهای بی قرار
واریس ممکن است خود را در قالب سندرم پاهای بی قرار نشان دهد. احتمالاً اصطلاح سندرم پاهای بی قرار به گوشتان خورده است ، اما آیا می‌دانید چیست؟ خوب، سندرم پاهای بی قرار مشکلی است که باعث می‌شود فرد حس کند مرتبا مجبور است پاهای خود را حرکت دهد. معمولا علائم سندرم پاهای بی قرار در هنگام شب که فرد برای مدتی طولانی نشسته یا دراز کشیده است ، به بالاترین و بدترین حد خود می‌رسند. اما از کجا می‌توانید بفهمید به سندرم پای بی قرار مبتلا هستید یا خیر؟ در اینجا برخی از علائم سندرم پاهای بی قرار را عنوان می‌کنیم:
- شما نمی‌توانید در برابر این وسوسه که پاهای خود را مرتبا حرکت بدهید مقاومت کنید
- در هنگام حرکت ، درد کمتری در پاهای خود احساس می‌کنید
- در صورتی که فعالیت نداشته باشید ، درد بیشتری در پاهای خود احساس می‌کنید
- این مشکلات خوابیدن را برایتان بسیار دشوار می‌کند
و البته واریس علت اصلی سندرم پاهای بی قرار است. این امر به این خاطر است که واریس به دریچه‌های رگهای آسیب می‌رساند ، و این می‌تواند باعث بروز درد و بی قراری در پاها شود.
درد عمومی پا
یکی دیگر از علائم واریس ، وجود درد در پاها است. این درد ممکن است به شکل دردهای شدید یا ناگهانی هم بروز کند و به طور معمول در نیمه پایینی پا رخ می‌دهد. حتی اگر هیچ نشانه‌ای دال بر بیماری واریس مشاهده نکنید ، این بدان معنی نیست که رگهای شما مشکلی ندارند. اگر بعد از طی مسافتی کوتاه دچار درد پا می‌شوید، ممکن است به بیماری واریس مبتلا باشید.
تورم ساق پا
واریس ممکن است باعث ایجاد فشار در رگها شود، در حدی که مایعات داخل رگها بتوانند به بافت‌های اطرافشان نشت کنند که این منجر به تورم می‌شود. در اینجا برخی از علائم تورم که لازم است نسبت به انها هوشیار باشید را بیان می‌کنیم ، زیرا علائم همیشه آنطور که تصور می‌کنید آشکار نیستند:
- احساس می‌کنید پوستتان سفت شده
- بعد از کندن جوراب و کفش ، تا مدتی در پوست خود حالت خاصی احساس می‌کنید
- ممکن است کفشهایتان دیگر اندازه‌تان نباشد
- ممکن است مایعاتی از پوست نشت کنند
فکر نکنید تورم پاها چیز مهمی نیست. این نوع تورم در صورت عدم درمان می‌تواند باعث سفت شدن و تغییر رنگ پوست شود.
احساس خارش و سوزش ( مورمور شدن) در پاها
کسانی که به بیماری واریس مبتلا هستند ممکن است در پاهای خود حالت مور مور شدن یا بی حسی داشته باشند. میزان این مور مور شدن بستگی به شدت واریس دارد، ممکن است صرفا در این حد باشد که پاهایتان برای چند ثانیه خواب برود ، یا ممکن است آنقدر شدید باشد که احساس کنید در انگشتان پایتان میخ فرو رفته است.
احساس کوبیدن چیزی در پا
احساس کوبیدن یا ضربان در پاها اگرچه همیشه نشانه واریس نیست، اما ممکن است علامت مشکل بزرگتری باشد.
گرفتگی پا
واریس می‌تواند انتقال اکسیژن و مواد مغذی را به عضلات محدود کند ، بنابراین باعث می‌شود پاها دچار گرفتگی عضلات شوند. به طور معمول این حالت در شب اتفاق می‌افتد. گاهی اوقات ممکن است گرفتگی پا آنقدر شدید باشد که احساس کنید نمی‌توانید از پاهایتان استفاده کنید.
علائم فوق مواردی است که افراد زیادی هر روز تجربه می‌کنند ، اما اغلب فکر نمی‌کنند که به واریس ربطی داشته باشند. اگر متوجه شدید که علائم سندرم پاهای بی قرار ، درد عمومی پا ، تورم پا ، مور مور شدن پا ، ضربان در پا یا گرفتگی پاها در شما وجود دارند، توصیه می‌کنیم برای مشاوره بلافاصله به یک پزشک متخصص عروق مراجعه کنید. همیشه بهتر است هرگونه علائم هشدار دهنده‌ای را جدی بگیرید تا در صورت وجود مشکل قبل از این که سلامتیتان به خطر بیافتد و شرایط از کنترل خارج شوند بتوانید آن‌ها را مدیریت کنید.
خوشبختانه در حال حاضر متخصان عروق فراوانی وجود دارند که برای مشاوره می‌توانید به آن‌ها مراجعه کنید تا مساله زمینه‌ای که باعث درد شما شده را تشخیص داده و با ایجاد یک برنامه درمانی خیلی زود مشکل شما را برطرف کنند.
تشخیص
در ابتدا بیمار باید برای مشاوره به یک پزشک رجوع کنند. سپس پزشک برای بیمار یک سونوگرافی دوپلکس ترتیب می‌دهد تا ببیند آیا هیچ نوع واریس پنهان و عمقی در پاها یا لگن او وجود دارد یا خیر. این نوع معاینه بسیار دقیق است و توسط یک متخصص رگ (phlebologist) یا متخصص سونوگرافی عروق انجام می‌شود. این سونوگرافی معمولاً بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد و بر اساس آن هر نوع واریس پنهان و عمقی قابل تشخیص است.
درمان واریس عمقی
ابلیشن از طریق تخریب حرارتی
ابلیشن حرارتی عنوانی است که برای روش تخریب و از بین بردن رگهای واریسی صاف داخل پا با استفاده از لیزر یا رادیو فرکانسی به کار می‌رود. هم لیزر و هم رادیو فرکانسی با تولید گرما باعث انسداد رگ غیر طبیعی و بهبود گردش وریدی خون در پاها می‌شوند. این روزها تقریباً هر بیماری که دچار علائم وریدی است که زندگی روزمره او را مختل کرده‌اند، با روش ابلیشن حرارتی تحت درمان قرار می‌گیرد. با این حال ، ابلیشن حرارتی فقط می‌تواند رگهای غیر طبیعی یا واریسی صاف را از بین ببرد و معمولاً درمان ناقصی است که نیاز به روش‌های تکمیلی دیگر دارد.
تقریباً در همه بیماران، برای درمان کامل انشعابات کوچکی که از رگهای صاف منشعب شده‌اند، لازم است یک روش درمانی دیگر هم انجام شود. این انشعابات کوچک که زیر پوست پنهان شده‌اند ، در نهایت به رگهای واریسی پنهان در زیر پوست و همچنین رگهای واریسی برآمده‌ای که از روی پوست قابل مشاهده هستند ، منتهی می‌شوند. فقط دو روش دیگر برای درمان این رگها وجود دارد: روش فلبکتومی ، که فقط رگهای برجسته و قابل مشاهده را از بین می‌برد؛ و روش اسکلروتراپی (UGFS) ، که تنها درمان وریدی است که می‌تواند تمامی رگهای غیر طبیعی را از بین ببرد: هم رگهای بزرگ و صاف و هم انشعابات کوچک؛ به عبارت دیگر هم واریس‌های قابل مشاهده و هم واریس‌های پنهان.
فلبکتومی ( خارج کردن رگ واریسی)
درمان سرپایی رگهای واریسی قابل مشاهده ، “میکروفلبکتومی” (سیاهرگ‌بُری)، یا “فلبکتومی سرپایی” نامیده می‌شود، که در واقع یک عمل جراحی است. برای این جراحی برش‌های کوچکی روی پوست می‌زنند و از قلاب‌های فلزی کوچکی برای بیرون کشیدن رگهای واریسی قابل مشاهده استفاده می‌کنند. خارج کردن رگهای واریسی قابل مشاهده با روش فلبکتومی، مثل آن است که “نوک کوه یخ” را برداریم اما همچنان بیشتر رگهای مشکل دار که زیر پوست پنهانند به حال خود باقی می‌مانند. از این بدتر آن که، روش فلبکتومی که برای خارج کردن رگهای قابل مشاهده به کار می‌رود ، انشعابات و واریس‌های نامرئی که فقط با دستگاه سونوگرافی قابل مشاهده هستند را از بین نمی‌برد.
انشعابات و واریس‌های پنهان که از طریق روش ابلیشن حرارتی و فلبکتومی قابل درمان نیستند، به مرور زمان بزرگ می‌شوند و در نهایت ممکن است برجسته شده و از روی پوست دیده شوند و از این بدتر آن که، علائم محدود کننده‌ای که در زندگی روزمره بیمار اختلال ایجاد کرده بود و در ابتدا بهبود پیدا کرده بودند، مجددا بازخواهند گشت.
اسکلروتراپی (UGFS)
در روش اسکلروتراپی با فوم تحت هدایت سونوگرافی، یا به اختصار اسکلروتراپی ، با استفاده از سونوگرافی رگهای پنهان و غیر طبیعی را شناسایی کرده و سپس تحت هدایت سونوگرافی سوزن ریزی به داخل رگهای غیرطبیعی می‌فرستند و فوم مخصوصی به داخل رگ تزریق می‌کنند که بلافاصله باعث از بین رفتن رگ غیر طبیعی یا واریسی خواهد شد. این فوم در عرض چند ثانیه توسط خون جذب شده و چیزی از آن باقی نمی‌ماند. با گذشت زمان ، بدن وریدی که تحت درمان قرار گرفته را جذب خواهد کرد. در روش اسکلروتراپی ، هیچ برش جراحی انجام نمی‌شود و همه رگهای غیر طبیعی اعم از واریس‌های پنهان و واریس‌های قابل مشاهده با این روش قابل درمانند.
درمان واریس با چسب ورید یا وناسیل
این روش پیشرفته جدیدترین روش درمانی برای از بین بردن رگهای واریسی است. در این روش از یک چسب پزشکی مخصوص، موسوم به وناسیل، برای انسداد رگهای غیر طبیعی استفاده می‌شود که باعث می‌شود رگ سخت شود. رگ‌هایی که با این روش درمان شده‌اند نیز به مرور زمان جذب بدن می‌شوند. چسب از طریق سوند كوچكی به داخل رگ تزریق می‌شود. پس از انسداد رگ غیر طبیعی ، خون به راحتی به رگهای سالم ساق پا تغییر مسیر خواهد داد. این روش از آنجا که کم تهاجمی است، روش محبوبی است.
